وکیل استرداد جهیزیه

موضوعی که در این مقاله تلاش به بررسی آن شده است مبحث وکیل استرداد جهیزیه می باشد. در مبحثی دیگر به مدت زمان استرداد جهیزیه پرداخته شد. قانون گذار در این خصوص که اساسا  جهیزیه چیست تعریفی ارایه ننموده است .لهذا با توجه به سکوت قانون گذار باید نسبت به ارایه تعریف عرفی در این راستا اقدام نمود  .جهیزیه اموال منقولی است که زوجه برای استعمال یا تزیین به منزل زوجه می آورد .وفق ماده ۱۱۰۷قانون مدنی تامین نفقه  (از جمله تهیه اثاث البیت)در عقد دایم  ،از زمره وظایف شوهر می باشد  که با ملحوظ نمودن شیونات عرفی زوجه ،زوج باید نسبت به این مهم اقدام نماید .لهذا حسب توضیحات فوق زوجه ،  تکلیفی از حیث اینکه  اموالی به منزل شوهر بعنوان جهیزیه برد ندارد.

بنابراین هر زمان که بخواهد می تواند نسبت به خروج آن ها اقدام نماید و متعاقب مستند به تکلیف شوهر مبنی بر لزوم کارسازی نفقه ،مبادرت به اقامه دادخواست مطالبه اثاث البیت نماید و حتی می تواند اگر زوج نسبت به این مهم اقدام ننمود از تمکین نسبت به شوهر استنکاف ورزیده و این استنکاف نافی حق ایشان بر نفقه نخواهد بود .در راستای جهیزیه ذکر این نکته خالی از فایده نمی باشد که اگر شوهر طی سالیان زندگی نسبت به خرید اقلامی جهت استفاده مشترک اقدام نماید آن اقلام جزو جهیزیه محسوب نمی گردد و هم چنین استهلاک اقلام آورده شده اگر مستند به تقصیرزوجه نباشد ،صرفا همان اقلام آورده شده قابلیت استرداد دارد و در فرض تقصیر زوج با اثبات ارکان مسیولیت مدنی ( ضرر ،فعل زیانبار ،رابطه سببیت)می تواند نسبت به مطالبه خسارت اقدام نماید .

در راستای اینکه چگونه زن می تواند نسبت به استرداد جهیزیه اقدام نماید باید قایل به دو فرض گردید.

فرض اول :فی مابین زوج و زوجه برای خروج جهیزیه توافق باشد در این فرض با هماهنگی زوج ،زوجه می تواند نسبت به خروج اموال خود اقدام نماید و از جهت جلوگیری بر ادعای متعاقب ،بهتر است صورتجلسه تحویل جهیزیه فی مابین با این قید که  ««در تاریخ …زوجه نسبت به خروج اموالی که بعنوان جهیزیه آورده است اقدام داشته است و طرفین حق هر گونه ادعای بعدی را در این راستا از خود سلب و ساقط می نمایند »»تنظیم و بامضای زوجه و زوجه و دو شاهد رسد .

فرض دوم:فی مابین زوج و زوجه برای خروج جهیزیه توافق نمی باشد.

در این فرض با توجه به اینکه ممکن است خروج بدون اذن شوهر ،واجد عناوین مجرمانه ای چون سرقت گردد برای جلوگیری از این موضوعات اقدام از طریق مرجع ذی صلاح پیشنهاد نویسنده به زوجه خواهد بود.

برای اقدام از طریق مرجع ذی صلاح ابتدا باید بدانیم کدام دادگاه صالح به رسیدگی به دادخواست استرداد جهیزیه می باشد.

 وفق بند پنج ماده چهار قانون حمایت خانواده مصوب ۹۱رسیدگی به دادخواست مطالبه و استرداد جهیزیه در صلاحیت دادگاه خانواده می باشد و وفق ماده ۱۲قانون فوق الاشعار ، زوجه می تواند دادخواست خود را در محل اقامت خوانده یا محل سکونت خود اقامه نماید .با توجه به اینکه در حال حاضر ،اقدام به اقامه دعوا  از طریق دفاتر خدمات قضایی  صورت می پذیرید لهذا زوجه باید جهت ثبت دادخواست، مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی داشته باشد  و متعاقب ثبت دادخواست از طریق این دفاتر پرونده به دادگاه صلاحیتدار ارجاع خواهد شد.برای اقامه این دعوا زوجه باید خود را بعنوان خواهان و زوج را بعنوان خوانده و خواسته را به عنوان استرداد جهیزیه مقوم …ریال بانضمام مطالبه کلیه خسارات قانونی (هزینه دادرسی،…)بدوا صدور قرار تامین خواسته (اجرا قبل از ابلاغ )قید نماید و بعنوان دلایل اثباتی اگر لیست سیاهه موجود است آن را پیوست و در غیر اینصور فاکتورهای موجود و عندالزوم استماع شهادت شهود ضم دادخواست گردد.

اگر زوجه خواسته خود را مقوم بر بیست ملیون تومان نماید در صلاحیت شورای حل اختلاف  می باشد و مبالغ بالاتر از سقف اعلامی در صلاحیت دادگاه خانواده می باشد .

در خصوص خواسته قرار تامین خواسته، با توجه به اینکه این امکان محتمل است تا قطعیت حکم استرداد جهیزیه ،اموال زوجه در معرض تعدی و تفریط قرار گیرد یا امکان خسارت احتمالی بر آنها است توصیه می گردد همزمان با دادخواست اصلی ،تامین خواسته نیز اقامه گردد.

متعاقب ثبت دادخواست، پرونده به مرجع ذی صلاح ارجاع ،قاضی پرونده در خصوص تامین خواسته ،با توجه به اینکه سند خواهان بعنوان دلیل اثباتی سند عادی می باشد صدور قرار تامین خواسته را منوط به تودیع خسارت احتمالی می نماید که غالبا تعیین  این خسارت با تشخیص قاضی  رسیدگی کننده می باشد ولی رویه معمول تامین بیست درصد از خواسته بعنوان خسارت احتمالی می باشد .و متعاقب کارسازی مبلغ تعیینی از سوی قاضی پرونده به اجرای احکام ارسال و اموال مورد ادعای خواهان بعنوان جهیزیه با تعیین امین اموال ،تا مشخص شدن وضعیت پرونده نزد ایشان باقی می ماند. در خصوص خواسته اصلی پرونده به نظر قاضی محترم رسیده ،تعیین وقت میگردد و در تاریخ تعیینی دفاعیات طرفین استماع و دلایل بررسی و متعاقب قاضی محترم مبادرت به اصدار رای در ماهیت می نماید

در پایان عرایضم بر همه مخاطبین سایت توصیه اکید دارد که صرف داشتن اطلاعات در حوزه های حقوقی مبین و موید اشراف شخص بر امکان انجام موضوع توسط ایشان نمی باشد و بهره گیری از وکلای متخصص می تواند درصد ریسک اشتباه در پرونده را کمتر نماید از طرفی تا قطعیت یک رای پروسه زمان بری پیش روی اشخاص خواهد بود که موجبات هدر رفتن وقت عزیزان ،فرسایش روحی و جسمی آنها را فراهم میاورد .لهذا پیشنهاد نگارنده بهره وری از مشاوره و انعقاد قرارداد وکالت با وکلای تهران وکیل می باشد.مجموعه تهران وکیل مفتخر است با داشتن وکلای مجرب و متخصص در هر حوزه ای از صفر تا صد پرونده همراه شما عزیزان باشند.

به طور معمول هنگامی که خانواده عروس ،‌ جهیزیه تهیه می کنند اقلام موجود در جهیزیه را ، به صورت یک لیست ( با جزئیات ، از قبیل : قیمت ، مارک ، مشخصات ، و .. ) در می آورند و به امضای زوج ( داماد ) و چند شاهد دیگر می رسانند ( البته لزومی به امضا کردن شاهدان نیست ، هر چند که امضا شاهدانی امین خالی از فایده نمی باشد ) ، این لیست که در اصطلاح به آن سیاهه می گویند ، نشانه این امر است که زوجه ( عروس ) این اموال را به همراه خود ، به منزل زوج آورده است .
در واقع قانون گذار ، هیچ تعریفی از جهاز زن و جهیزیه نکرده است ، بلکه تهیه وسایل مورد نیاز برای زندگی مشترک را ، جزء وظایف مرد دانسته است . ( طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی : نفقه عبارت است از همه نیاز های متعارف و متناسب با وضعیت زن . از قبیل مسکن ، البسه ، غذا ، اثاث منزل و هزینه های درمانی بهداشتی ، و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض ) . با این وجود به سبب عرف جامعه ، زن اموال منقولی را برای استعمال در زندگی مشترک به منزل شوهر می آورد .
همین امر شایع ، یکی از مهم ترین دعاوی در دادگاه خانواده می باشد . به همین سبب بهتر است به تحلیل حقوقی استرداد جهیزیه بپردازیم . لازم به ذکر است که آوردن جهیزیه از سوی زوجه ، به معنای انصراف او از مالکیت نمی باشد بلکه وسایل موجود ، فقط برای زندگی مشترک زوج و زوجه است و شوهر فقط حق انتفاع ( حق استفاده کردن از وسایل ) را دارد و مالکیت متعلق به زوجه می باشد . با این اوصاف هر زمان که زن بخواهد ، می تواند جهیزیه خود را مسترد نماید ، حتی پیش از طلاق . ( البته باید افزود که با توجه به تجربه وکالت در دعاوی خانوادگی ، استرداد جهیزیه پیش از طلاق ، به منزله تمایل داشتن به جدایی می باشد ) .
در این بین ، وسایلی می باشند که زوج در طول زندگی مشترک خود با زوجه ، تهیه کرده ( برای مثال : وسایلی از جهیزیه زن پس از گذشت مدت ها خراب می شوند و مرد آن وسایل را تهیه می کند ، و یا دیگر موارد ) ، که این وسایل دیگر جزء جهیزیه زن محسوب نمی شوند .
اگر جهیزیه زن در طول زندگی مشترک مستهلک و یا خراب شد ، شوهر هیچ گونه تکلیف و مسئولیتی برای پرداخت کردن وجه آن و یا حتی دادن جایگزین آن نخواهد داشت . و در صورتی که زن دادخواست استرداد جهیزیه را بدهد ، تنها می تواند آن چه که از وسایل باقی مانده را مسترد نماید .
بردن جهیزیه و یا استرداد جهیزیه امری آسان می باشد و معمولا مشکلی در این زمینه وجود ندارد و زوجه می تواند از طریق شورای حل اختلاف ( در صورتی که بهای جهیزیه کم تر از بیست میلیون تومان باشد ) و یا دادگاه خانواده ( اگر بهای جهیزیه بیشتر از بیست میلیون تومان باشد ) ، دادخواست استرداد جهیزیه خود را به استناد سیاهه تقدیم کند . در این بین ذکر چند نکته ضروری است . نکته اول این که : در برخی نقاط ایران رسم بر این است که ، بعضی از اقلام جهیزیه ( همچون : یخچال ، تلویزیون ، ماشین لباسشویی ، و .. ) ، توسط شوهر خریداری می شود و در عمل این اقلام هم در فهرست جهیزیه نوشته می شوند ، زمانی که زوجه قصد استرداد جهیزیه خود را داشته باشد اگر زوج بتواند ثابت کند که این چند قلم را او تهیه کرده ، زن دیگر نمی تواند آن وسایل را مسترد نماید .
نکته دیگری که باید در خصوص استرداد جهیزیه ذکر کرد این امر است که ، همانطور که گفته شد زن مالک جهیزیه می باشد و برای استرداد جهیزیه به اجازه شوهر نیازی ندارد ، و اگر تمایل دارد که بدون مجوز دادگاه ، جهیزیه خود را مسترد نماید بهتر است که عده ای از همسایه ها را شاهد بگیرد که چه وسایل و اقلامی را از خانه خارج می کند . ( بنا بر تجربه اکثر شکایت های زوج از زوجه ، در خصوص بردن اثاثیه منزل به خاطر نبودن عنصر معنوی جرم ، به نتیجه مطلوب زوج نمی رسد ) .
مدت زمان و هزینه استرداد جهیزیه ، نکته دیگری است که می توان به آن اشاره کرد . زن پس از آن که یک دادخواست ارائه کرد و همچنین سیاهه جهیزیه را ( در صورت وجود داشتن ) به دادگاه ارائه کرد . ظرف مدت یک یا دو ماه می تواند جهیزیه را دریافت کند . بنابراین پروسه استرداد جهیزیه ( از زمان شروع ، اقدام و در نهایت دریافت کردن جهیزیه ) ، یک یا دو ماه و در برخی موارد ( بدترین شرایط ممکن ) تا سه ماه طول خواهد کشید ‌. در خصوص هزینه استرداد جهیزیه نیز ، باید افزود که هزینه استرداد و بسته بندی کردن جهیزیه ، به عهده زوجه می باشد که طبق تعرفه دستگاه قضائی حدود سه و نیم درصد از ارزش تمام اقلام جهیزیه است .
همانطور که در فوق اشاره شد ، زوج می تواند به درخواست استرداد جهیزیه زوجه ، اعتراض کند .

از جمله دلایل اعتراض زوج عبارت است از : ثبت کردن وسایل مضاف تهیه شده توسط شوهر ( در طول زندگی مشترک ) در لیست جهیزیه ، و همچنین ذکر کردن لوازم جایگزینی که شوهر به جای اقلام جهیزیه مستهلک شده و یا خراب شده در لیست جهیزیه ، تهیه کرده است .
با وجود تمام مواردی که ذکر شد ( که استرداد جهیزیه عموما روند ساده ای دارد ) ، در برخی موارد این احتمال وجود دارد که زوج تمام لوازم را مسترد نکند ، و یا اصلا اموال در معرض خطر باشند و مواردی از این قبیل . به همین سبب بهتر است زوجه برای استرداد جهیزیه خود از یک وکیل خانواده متخصص و کار بلد کمک بگیرد . همچنین لازم به ذکر است که ، مشورت و کمک گرفتن از یک وکیل خانواده باعث صرفه جویی در وقت و هزینه موکل می شود ، به عنوان مثال : در این روز های کرونایی و تعطیلی ها و قطع سیستم و نبود قاضی ، و … اگر موکل درگیر چنین مسئله ساده ای شود و از وقت بیزینس و کار خود بزند و دائما به دادگاه رفت و آمد کند و کاری را که وکیل با ده بار مراجعه بتواند حل کند ، اون با بیست یا سی بار مراجعه و … به سرانجام برساند ، قطعا به ضرر او خواهد بود و هزینه ای به مراتب بیشتر از حق الوکاله وکیل ، پرداخت خواهد کرد . بنابراین سپردن چنین کار هایی به وکیلی متخصص که صد ها پرونده این چنینی را با موفقیت به سرانجام رسانده ، بهترین و هوشمندانه ترین تصمیم می باشد .
افراد می توانند در هر نقطه از تهران ( شمال تهران ، غرب تهران ، شرق تهران ، جنوب تهران ) ، و کرج از بهترین و متخصص ترین وکلای خانواده ( و همچنین از بهترین وکیل های استرداد جهیزیه ) ، بهره مند شوند و تمام کار های خود را به متخصص ترین وکیل استرداد جهیزیه بسپارند و خود ، مشغول بیزینس و فعالیت های خودشان باشند و در کمترین زمان ممکن به نتیجه ای مطلوبشان ، برسند .