خیانت به معنای شکستن عهد و پیمان میباشد. در امانت به معنای آن است که کسی مال قابل ارزشی را نزد کسی به امانت گذاشته اما امانت گیرنده بدون اجازه صاحب مال از آن استفاده کرده و معیوب کرده و یا کلاً آن را از بین برده باشد. در قانون مجازات خیانت در امانت از جمله جرایم مالی و جرایم اموال و مالکیت میباشد. معمولاً امانت با عقد عاریه قراردادی میباشد که به موجب آن یکی از طرفین عقد به طرف دیگر اجازه این را میدهد که از عین مال و از چیزی که به امانت گذاشته به صورت مجانی استفاده کند و از آن منفعت لازم را ببرند. به همین دلیل به این عامل امانت داده گفته میشود و آرای دهنده و رشوه گیرنده را مستعیر میگوید.
هرگاه اموال منقول یا غیر منقول را از جمله چک و سفته به عنوان اجاره و یا امانت جهت وکالت و یا جلب اعتماد به دیگری به دلیل اجرت یا بدون اجرت به کسی داده شود؛ این اشیای مذکور برگشت داده میشود و یا به مصرف مشخصی میرسد. شخصی که اشیا نزد آن میباشد، بهتر مالکین و یا متصرفین آنها استعمال و یا تصاحب و مفقود میشود و به شش ماه تا سه سال حبس محکوم میشود.
عواملی که در جرم خیانت در امانت قابل بررسی میباشد؛ مفقود کردن به معنای آن است که مالی که به امانت گذاشته شده، مخفی کنند و یا مالک نتواند به آن دسترسی پیدا کند. اتلاف کردن مال امانی را به هر طریقی که شده از بین ببرند و به گونهای که قابل استفاده نباشد، استعمال نعمانی را برای استفاده شخصی خود استفاده کند. تصاحب در واقع این است که مال امانی را مورد تصاحب و استفاده خود قرار دهند.
خیانت در امانت هر عملی و هر جرمی سه رکن دارد که میبایست آن را بررسی کند. رکن مادی و رکن معنوی و رکن قانونی. اولین رکن که بررسی میشود، رکن قانونی میباشد. بر اساس ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی زمانی که جرم خیانت در امانت تحقق پیدا میکند که مال امانی حتماً ارزش مالیت داشته باشد. یعنی ابزاری برای کسب مال و ثروت باشد، اگر مالی که به امانت گذاشته شده قابلیت خرید و فروش نداشته باشد؛ جرم تلقی نمیشود. به عنوان مثال کسی هوا را به کسی امانت میدهد؛ هوا قابلیت خرید و فروش ندارد. به همین دلیل جرم هم تلقی نمیشود.
مالی که به امانت گذاشته شده، توسط مالک و نماینده قانونی آن به فرد امین سپرده شود و مال امانی باید از روشهای قانونی و با شرط برگشت به صاحب آن با شرط مصرف کردن در راه مشخصی به فرد امیر و امانتدار داده شود. دومین رکن از جرم خیانت در امانت رکن مادی میباشد. تصاحب، اتلاف، مفقود کردن مال امانی و در پایان انجام عملی که سبب از بین رفتن مال میشود. به همین دلیل عملی که امین انجام میدهد و ضرری که به مالک وارد میکند با یکدیگر رابطه علت و معلول دارد. به این ترتیب انجام فعل یا ترک فعل از طرف فرد امین سبب شده تا مالک خسارت ببیند و فرد امین موظف میباشد تا خسارت وارد شده به مالک را جبران کند.
سومین رکن از رکن جرم خیانت در امانت وجود سوء نیت به صورت آن را خاص میباشد. سوء نیت به دو دسته تقسیم میشود. سوءنیت آن به معنای آنکه تصاحب استعمال اطلاع و محدود کردن مال امانی به صورت اندی و آگاهانه باشد. سوء نیت خاص به معنای این است که انجام این عمل با اراده و قصد زیان رساندن به دیگران باشد.
در صورتی که کسی اموالی را در اختیار کسی گذاشته و امانت داده است اما فرد امین به این اعتماد او خیانت کرده است. فردی که امانت گذاشته میتواند در کلانتری شماره ۱۴۱ واقع در شهرک راه آهن شکایت لازم را انجام دهد تا از طریق مراجع قضایی و دادگستری مسئله را پیگیری کند.
سوءاستفاده از مهر و امضا در صورتی که فردی جهت اعتماد چه کسی سفید امضا به دست کسی بسپارد و آن شخص از این اعتماد سوء استفاده کند؛ مرتکب جرم خیانت در امانت شود و از آنچه که سفید امضا برای منافع شخصی خود استفاده کند. در صورتی که این فرد اسناد را بدون اطلاع مالک به هر طریقی به دست بیاورند و از آن سو استفاده کند، مجرم محسوب میشود و بر اساس قانون مجازات یک تا سه سال ۷ حبس گفته میشود. اما در صورتی که خود فرد به کوچک سفید امضا داده باشد و با علم و اطلاع از این سوء استفاده کند، به حبس از یک تا پنج سال محکوم میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید از وکلای مجموعه تهران وکیل کمک بگیرید. وکلای مجموعه تهران وکیل آمادهی خدمت رسانی به شما مشتریان عزیز میباشند. جلب رضایت شما مشتریان گرامی، هدف وکلای صاحب تجربه این مجموعه است؛ پس با اطمینان خاطر پروندههای خود را در این زمینه به وکلای تهران وکیل بسپارید و با شمارههای موجود در سایت تماس بگیرید.