وقتی به طور کلی عقد و توافق دو یا چند نفر برای ایجاد یک اثر حقوقی گفته میشود و همان قرار است. به عنوان مثال در عقد ازدواج دو نفر با هم توافق میکنند که بین آنها رابطه زوجیت باشد. یکی از اموری که قانون مدنی از آنها نام برده عقد بیع میباشد. در تعریف عقد بیع گفته میشود که عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم. بنابراین هرگاه مالی در مقابل مبلغ مشخص داد و ستد شود و مالکان مال به خریدار انتقال پیدا کند، عقدی محقق میشود.
مبیع چیست؟ آن چیزی است که خریدار میخرد. این چیز ممکن است به چه شکل باشد؟ عین معین مالی که در عالم خارج قابل اشاره است و کاملا واضح و مشخص است به عنوان مثال گفته میشود من این چیز را فروختم. کلی در معین زمانی که جزئی از یک کل و مجموعه مشخص شود؛ مورد معامله قرار میگیرد.
به عنوان مثال یک چیز در زمانی که مقدار جرم و وزن آن مشخص است و مصادیق آن در عالم خارج فراوان میباشد. مبیع منقول و غیرمنقول در یک تقسیم بندی کلی به منقول و غیرمنقول تقسیم میشود. ممکن است مال منقول یا غیرمنقول باشد.
منظور از مال منقول، مالی است که قابل جا به جایی باشد؛ بدون آنکه به خود آن مال آسیب وارد شود. اما مال غیر منقول، مالی است که جا به جا کردن آن از محلی به محل دیگر ممکن نباشد.
در دعوای الزام به تحویل مبیع اول باید بدانیم قانون به چه چیزی گفته میشود .مقدار جنس و ویژگیها باید در معاملات کاملا مشخص باشد. به عنوان مثال نمیشود معامله کرد که خانه را خریدم. بلکه دقیق باید مشخص باشد که چه خانهای و کدام خانه. چیزی که خرید و فروش آن قانون ممنوع شده باطل است. مثلاً خرید و فروش مواد مخدر از نظر قانون و دادگاه معتبر نیست. کسی که از دیگری مواد خریده ولی موادش را تحویل نمیدهد، نمیتواند از دادگاه درخواست تحویل مبیع داشته باشد.
مبیع ممکن است مال مفروز باشد یا مشاع منظور است. مال مفروز، مالی است که یک مالک مشخص دارد. مال مشاع، مالی است که دو یا چند نفر به صورت مشترک مالکان آن باشند. اگر مردی مشخصات و اوصاف ذکر شده در آن را نداشته باشد، باطل است. اگر مطابق نمونه باشد؛ در این صورت باید تمام آن مطابق نمونه تحویل خریدار شود. در غیر این صورت خریدار یا مشتری میتواند این را فسخ کند. به عنوان مثال شخصی جاروبرقی نمونه را دیده و از روی نمونه جاروبرقی را سفارش داده است. تمام جاروبرقیها باید شبیه نمونه باشد.
نکات مهم در الزام به تحویل مبیع
اگر طرفین زمان خاصی را برای تحویل مبیع در نظر بگیرند؛ خریداران میتوانند تا قبل از آن تاریخ دعوای الزام به تحویل مبیع را علیه فروشنده اقامه کنند و نتیجه زمان انجام تعهد باید رسیده باشد. اگر در زمان قرارداد زمان مشخصی برای تحویل مبیع در نظر نگرفته باشد؛ از فوری بودن تحویل مبیع و فروشنده موظف است سریعاً تحویل بگیرد.
پرداخت هزینههای تحویل مبیع به عهده فروشنده میباشد. در صورتی که خریدار در این زمینه هزینهای پرداخت کند، میتواند آن هزینه را از فروشنده مطالبه کند. اگر مالی در تهران خریده باشد و خریدار شیراز باشد؛ نکته این است که هزینهها را فروشنده پرداخت کند مگر اینکه طرفین خلاف آن را توافق کرده باشند.
اگر در زمان انعقاد قرارداد امکان تحویل مبیع توسط فروشنده نباشد؛ باطل است. تحویل مبیع مستلزم تسلیم تمام اجزا و توابع مورد معاملات است. به عنوان مثال اگر ماشین خریده باشید؛ فروشنده موظف است، سوئیچ مدارک ماشین را نیز به شما تحویل دهد.
اگر در هنگام تحویل مبیع نسبت به بخشی از مبیع امکان تحویل وجود داشته باشد اما نسبت به بخش دیگر امکان تحلیل نباشد؛ قرارداد بین صاحب بخشی که تحویل داده شده صحیح و نسبت به بخش دیگر باطل است. اگر طرفین مکان مشخصی را برای تحویل مورد معامله معین کرده باشند؛ تحویل باید در محل مورد توافق به عمل آید. به عنوان مثال توافق کنند، جنسی که از فرانسه خریدهاند؛ در بندر تحویل داده شود. چنانچه طرفین در مورد محل تحویل مورد معامله توافق نکرده باشد، تحویل باید در محل وقوع عقد انجام شود.
وجود حلقه در صورت تحویل ندادن هر کدام از خریدار و فروشنده حق دارند؛ از تحویل مبیع یا بهای آن خودداری کنند. طرف دیگر حاضر به تصمیم را پرداخت نشود. این حق را حق حبس مینامند. هر زمانی مورد استفاده است که هر یک از طرفین معامله بخواهند از حق خود و تحویل ندادن در زمان پرداخت ثمن و یا پرداخت نکردن ثمن تا زمان تحویل مبیع استفاده کند؛ شروط حقیقی حبس را دارد. یک، عقد معوض باشد یعنی مجانی نباشد. دو، تعهد در مقابل یکدیگر باشد. مانند تعهد به تسلیم مبیع و پرداخت ثمن، هردو تعهد حال باشند. یعنی مهلتی برای انجام آنها تعیین نشده باشد. پس در حقیقت اگر هرکدام از طرفین از پرداخت ثمن یا تحویل مبیع امتناع کند؛ طرف مقابل نیز میتواند تعهدات خود را تا زمان انجام تعهد طرف مقابل انجام ندهد. در این زمینه اگر طرفین نتوانند در مورد این موضوع که چه کسی اول تعهد کرده به نتیجه برسند، دادگاه بعد از رسیدگی و ارزیابی اظهارات طرفین هر دوی آنها را به انجام تعهدات ملزم میکند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید از وکلای مجموعه تهران وکیل کمک بگیرید. وکلای مجموعه تهران وکیل آمادهی خدمت رسانی به شما مشتریان عزیز میباشند. جلب رضایت شما مشتریان گرامی، هدف وکلای صاحب تجربه این مجموعه است؛ پس با اطمینان خاطر پروندههای خود را در این زمینه به وکلای تهران وکیل بسپارید.