مرور زمان تصرف عدوانی

مرور زمان در تصرف عدوانی را مقاله فوق میخواهی به صورت کامل بررسی کنیم و تمام جزییات آن را به صورت کامل موشکافی کنیم

بنابر این ماده و با توجه به اینکه بزه تصرف عدوانی از جمله جرایم تعزیری درجه شش محسوب می شود، در صورتی که از تاریخ وقوع جرم تصرف عدوانی به مدت پنج سال هیچ گونه اقدام تحقیقی یا تعقیبی صورت نگیرد یا اینکه از تاریخ آخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی تا انقضای این موعد پنج ساله به صدور حکم قطعی منجر نشود قاعدتا این جرم مشمول مرور زمان تلقی می گردد و قابل پیگیری نمی باشد

…

نکته ی حائز اهمیت اینست که رأی وحدت رویه 659 مورخ 7/3/81 بزه تصرف عدوانی را از شمول مرور زمان خارج دانسته است این در حالیست که در قانون جدید مشخص نشده که آیا این جرم مشمول مرور زمان قرار می گیرد یا نه و آیا بایستی حد نصاب و ارزش ريالی آن مورد محاسبه قرار گیرد یا خیر.

در واقع در قانون جدید مجازات اسلامی در خصوص اینکه آیا جرایمی که استمرار و ادامه دارند ( جرایم مستمر ) مشمول مرور زمان تصرف عدوانی می باشند یا نه هیچ گونه بحثی مطرح نشده است.

در رابطه با اینکه جرم تصرف عدوانی جرمی آنی است یا مستمر بین علمای حقوق اختلاف نظر وجود دارد. عده ای تصرف عدوانی را جرمی آنی دانسته و مرور زمان را شامل این جرم می دانند اما عده ای دیگر تصرف عدوانی را جرمی می دانند که مستمر بوده و از شمول مرور زمان خارج است

.

تصرف عدوانی جزء جرایم قابل گذشت است که با رضایت و گذشت شاکی تعقیب آن موقوف می شود. بر اساس ماده ی 106 قانون مجازات اسلامی در جرایم تعزیری قابل گذشت هرگاه متضرر از جرم در مدت یک سال از تاریخ اطلاع از وقوع جرم، شکایت نکند، حق شکایت کیفری او ساقط می شود مگر اینکه تحت سلطه ی متهم بوده یا به دلیلی خارج از اختیار، قادر به شکایت نباشد که در این صورت مهلت مزبور از تاریخ رفع مانع محاسبه می شود. هر گاه متضرر از جرم قبل از انقضای مهلت مزبور فوت کند و دلیلی بر صرف نظر وی از طرح شکایت نباشد هر یک از ورثه وی در مهلت شش ماه از تاریخ وفات حق شکایت دارد.

مجازات کیفری 1 یک ماه تا یک سال حبس است، مطابق ماده ی 108 قانون مجازات اسلامی، هر گاه اجرای مجازات شروع ولی به هر علت قطع شود، تاریخ شروع مرور زمان، تاریخ قطع اجرای مجازات است و در مواردی که بیش از یک نوبت قطع شود شروع مرور زمان تصرف عدوانی از تاریخ آخرین انقطاع است مگر این که اجرای مجازات بر اثر رفتار عمدی محکوم قطع شده باشد که در این صورت مرور زمان اعمال نمی شود.

تعدادی از جرایم وجود دارند که مشمول مرور زمان تعقیب، مرور زمان صدور حکم و مرور زمان اجرای مجازات نمی شوند. مانند جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور و جرایم اقتصادی شامل کلاهبرداری و جرایم موضوع تبصره ی ماده ی36 قانون مجازات اسلامی با رعایت مبلغ مقرر در آن ماده و همچنین جرایم موضوع قانون مبارزه با مواد مخدر. مواردی که در تبصره ی ماده ی 36 به آن ها اشاره شده مربوط به دولت و حکومت است و حقوق مردم در این موارد مطمح نظر قرار نگرفته و در واقع به نوعی از افراد جامعه دفاعی به عمل نیامده است و همچنین تکلیف آراء غیابی مشخص نگردیده که مشمول مرور زمان قرار می گیرند یا نه؟

همانطور که در مباحث بالا به آن اشاره کردیم قانون مجازات اسلامی جدید در خصوص مرور زمان جرم تصرف عدوانی هیچ گونه ماده ای وضع نکرده و برای دانستن تکلیف این موضوع بایستی به رویه ی قضایی و آراء علمای حقوق مراجعه کرد.

پرسش: در پرونده های تخریب اراضی ملی که تا زمان صدور رأی و یا اجرای دادنامه هنوز رفع تصرف نشده است، آیا این گونه جرایم مشمول مرور زمان می شود؟

پاسخ: جوابی که اکثر حقوقدانان به این سوال داده اند به این شرح است؛”جرم تخریب و تصرف عدوانی اراضی ملی از جرایم آنی است، با توجه به اینکه اراضی هنوز در تصرف متهم و تخریب ادامه دارد، نمی توان به استناد مرور زمان از تعقیب متهم صرفنظر کرد، لذا دادگاه باید نفیاً یا اثباتاً در ارتباط با موضوع رسیدگی و اتخاذ تصمیم نماید.

نظر اقلیت حقوقدانان به این ترتیب است؛ جرم تخریب و تصرف اراضی ملی از زمره ی جرایم آنی است و مجازات آن بازدارنده و مشمول مرور زمان می گردد ولی در خصوص جنبه ی حقوقی قضیه و رفع تصرف، دادگاه باید اتخاذ تصمیم نماید و تکلیف قضیه را روشن کند

.

نظری که کمیسیون نشست قضایی در این مورد ابراز داشته شباهتی به نظری که حقوقدانان داده اند متفاوت است. بنا به نظر کمیسیون مذبور، در صورتی که اراضی ملی شده مورد تخریب قرار گرفته و در تصرف غیر باشد و تا زمان صدور رأی، تصرف غیر قانونی یعنی همان تصرف عدوانی ادامه داشته باشد، هر چند موضوع جرم دارای مجازات بازدارنده است، ولی چون تصرف عدوانی از جمله جرایم مستمر است، اصولاً مشمول مرور زمان نخواهد شد. ضمناً رأی وحدت رویه شماره 659-7/3/81 هیئت عمومی دیوان عالی کشور مؤید همین نظر است.

برای دریافت مشاوره حقوقی ملکی توسط 1 به صفحه فوق مراجعه نمایید.

جدول خلاصه: مرور زمان تصرف عدوانی

پرسش و پاسخ متداول

سوال: مرور زمان تصرف عدوانی دقیقا چیست؟

مرور زمان تصرف عدوانی به معنای انقضای مدت زمانی است که پس از آن، مالک حق قانونی خود را برای طرح دعوی و پس گرفتن ملک تصرف شده از دست می‌دهد. این مدت زمان، براساس قوانین هر کشور تعیین می‌شود.

سوال: چه مدت زمانی برای طرح دعوی تصرف عدوانی وجود دارد؟

مدت زمان مرور زمان تصرف عدوانی در ایران معمولا ده سال است. اما این مدت می‌تواند در برخی شرایط خاص، متفاوت باشد. لذا، توصیه می‌شود برای اطمینان از آخرین قوانین و مقررات، با وکیل متخصص مشورت شود.

سوال: آیا در همه موارد مرور زمان تصرف عدوانی اعمال می‌شود؟

خیر. در برخی موارد خاص، مثل تصرف عدوانی توسط اشخاص ذی‌صلاح یا در صورت وقوع وقایع غیرمترقبه، ممکن است مرور زمان اعمال نشود. این موارد نیازمند بررسی دقیق قانونی هستند.

سوال: اگر بعد از گذشت مدت مرور زمان، متوجه تصرف عدوانی شوم چه باید بکنم؟

در صورت گذشت مدت مرور زمان، امکان طرح دعوی تصرف عدوانی از طریق مراجع قضایی وجود نخواهد داشت. اما ممکن است راهکارهای حقوقی دیگری برای استرداد ملک وجود داشته باشد که نیاز به مشاوره با وکیل دارد.

نتیجه گیری و سخن نهایی

مرور زمان تصرف عدوانی، مبحثی مهم در حقوق مالکیت است. آشنایی با مفاهیم مربوط به آن، از جمله مدت زمان، شرایط وقوع و استثنائات، برای مالکین املاک بسیار ضروری است. به منظور جلوگیری از هرگونه ضرر و زیان احتمالی، اقدام سریع و به موقع و مشاوره با وکیل متخصص در این زمینه به شدت توصیه می‌شود. به یاد داشته باشید که اطلاعات ارائه شده در این مقاله جنبه راهنمایی دارد و جایگزین مشورت حقوقی تخصصی نیست.