در این مطلب به موضوع قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری اشاره شده است. شما می توانید در صورت نیاز به مشاوره حقوقی رایگان از طریق راههای ارتباطی با ما در تماس باشید.
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری چیست؟
دیوان عدالت اداری طبق اصل 173 قانون اساسی به خاطر احقاق حق مردم در برابر مامورین، واحد ها و آیین نامه های دولتی در سال 1363 تصویب شد. اولین قانون آن شامل 25 ماده و 9 تبصره بود که در مجلس شورای اسلامی سال 1360 به تصویب نمایندگان رسید. اما بعدها قانون مربوط به دیوان عدالت اداری توسط مجلس شورای اسلامی در سال 1385 قانون دیوان عدالت اداری بعد از چند بار اصلاح تصویب شد. اما این تغییرات مورد تایید شورای نگهبان قرار نگرفت و ایرادات قانونی به آن وارد شد در نهایت مجمع تشخیص مصلحت نظام با جایگزین کردن چند بند قانون دیوان عدالت اداری را موافق با مصلحت نظام دانست و آن را تایید کرد.
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
رئیس دیوان عدالت اداری توسط رئیس قوه قضائیه منصوب می شود و دیوان در پایتخت مستقر است. دیوان عدالت اداری دارای 50 شعبه بدوی و 10 شعبه تجدیدنظر است. هر شعبه متشکل از یک رئیس و دو مستشار است.
هر فردی که حقی از او در دستگاه های دولتی ضایع شده باشد می تواند در جایگاه شاکی قرار بگیرد. هیچ یک از دستگاه های دولتی و دولت نمی توانند در دیوان عدالت اداری در جایگاه شاکی قرار بگیرند. اگر مصوبه ای از دولت خلاف قانون باشد هر کسی حتی اگر ذی نفع نباشد می تواند درخواست نماید مصوبه مورد نظر ابطال شود.
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
تفسیر و استفاده از ماده های قانونی دیوان عدالت اداری تخصص و تبحر خاصی می خواهد دفتر حقوقی تهران وکیل با داشتن بهترین 1 به صورت تخصصی در حوزه دیوان عدالت اداری فعالیت گسترده ای دارد. همچنین جهت آشنایی بیشتر با قانون دیوان عدالت اداری می توانید با 1 این دفتر حقوقی که به صورت 24 ساعته آماده پاسخگویی هستند ارتباط برقرار نمایید.
چه موارد مهمی در صلاحیت دیوان عدالت اداری نیست
بررسی برخی از موارد مهم در صلاحیت دیوان عدالت اداری نیست که به شرح زیر است:
- اعتراض به آرای هیات های 7 نفره مرجع تشخیص اراضی زراعی و ابطال سند
- شکایت علیه مراجع انتظامی
- شکایت علیه نظام پزشکی
- دعاوی مربوط به ابطال سند انتقال و مالکیت به طرفیت واحد های دولتی
- اعتراض به آرای محکمه عالی انتظامی قضات
- تصمیمات شورای عالی امنیت ملی، تصمیمات قضایی قوه قضائیه، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس خبرگان و شورای عالی انقلاب فرهنگی در دیوان عدالت اداری قابل رسیدگی نیست.
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
نکات مهم در قانون دیوان عدالت اداری
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 دارای 124 ماده و 39 تبصره می باشد. بر اساس ماده 4 این قانون قضات شعبات دیوان عدالت اداری باید دارای 10 سال سابقه کار قضایی و با حکم رئیس قوه قضائیه منصوب می شوند برای قضاتی که مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا حقوق داشته باشند 5 سال سابقه کافی است.
در ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری صلاحیت و حدود اختیارات دیوان در سه بند و 2 تبصره مشخص شده است و در ماده 11 به صراحت اشاره شده است اگر در تصمیمی توسط ادارات و هیات های مذکور در ماده 10 حقی از کسی ضایع شده است شعبه رسیدگی کننده حکم بر نقض رای یا لغو اثر از تصمیم را صادر می نماید.
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
در فصل دوم قانون دیوان عدالت اداری به ترتیب رسیدگی اشاره شده است و در ماده 16 تبصره دو به نکته مهمی برای شاکی ها اشاره کرده است در این ماده آمده است افراد بعد از ابلاغ حکم قطعی دستگاه دولتی یا هیات ها اگر در داخل کشور ساکن باشد 3 ماه فرصت دارد دادخواست خود را ثبت کند و اگر در خارج از کشور اقامت داشته باشد 6 ماه فرصت دارد.
ماده 18 قانون دیوان عدالت اداری به نکاتی که باید در دادخواست درج شود اشاره کرده است. بر اساس این ماده مشخصات شناسنامه ای شاکی و آدرس او و در صورت داشتن وکیل مشخصات وکیل در دادخواست درج شود. در قسمت بعد موضوع شکایت و خواسته، در قسمت دیگر شرح شکایت و مدارک و دلایل مورد استناد و در پایان امضا و اثر انگشت باید درج شود.
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
اگر اسناد و مدارکی که به دادخواست پیوست می باشد غیر فارسی باشد باید ترجمه گواهی اسناد نیز پیوست شود. بخش دیگری که نسبت به سایر ماده ها دارای اهمیت بیشتری است دستور موقت است افرادی که شکایت خود را در دیوان ثبت می کنند برای اینکه تا پایان رسیدگی پرونده ضرری ناشی از حکم دستگاه های دولتی به شاکی وارد نشود می تواند درخواست دستور موقت از دیوان را داشته باشد که خارج از نوبت به آن رسیدگی می شود.
جدول خلاصه: قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
| موضوع | محتوا | اهمیت |
|---|---|---|
| تشکیلات دیوان عدالت اداری | ساختار سازمانی، شعب و هیأت های دیوان | تعیین صلاحیت و وظایف |
| آیین دادرسی دیوان | مراحل رسیدگی به شکایات، ارائه ادله و دفاعیات | اطمینان از عدالت و رعایت حقوق طرفین |
| صلاحیت دیوان | رسیدگی به دعاوی علیه دستگاه های اجرایی | نظارت قضایی بر عملکرد دستگاه های اجرایی |
| انواع آراء دیوان | ابطال مصوبات، نقض آراء و احکام | اثربخشی آراء و اجرای آنها |
| نقش دیوان در حاکمیت قانون | حفظ حقوق شهروندی و صیانت از قانون | اساسی در نظام قضایی کشور |
پرسش و پاسخ متداول
سوال: دیوان عدالت اداری چه وظایفی دارد؟
دیوان عدالت اداری وظیفه رسیدگی به شکایات اشخاص حقیقی و حقوقی علیه آراء و تصمیمات غیرقانونی دستگاههای اجرایی کشور را بر عهده دارد. این وظیفه شامل ابطال مصوبات، نقض آراء و احکام غیرقانونی و حمایت از حقوق شهروندی است.
سوال: چه کسانی میتوانند به دیوان عدالت اداری شکایت کنند؟
اشخاص حقیقی و حقوقی که از آراء و تصمیمات غیرقانونی دستگاههای اجرایی کشور متضرر شدهاند، میتوانند به دیوان عدالت اداری شکایت کنند.
سوال: مراحل رسیدگی به شکایت در دیوان عدالت اداری چگونه است؟
مراحل رسیدگی شامل تقدیم دادخواست، بررسی و تحقیق در مورد شکایت، تشکیل جلسه دادرسی، صدور رأی و اجرای رأی است. این مراحل در قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به طور کامل تشریح شده است.
سوال: آیا آراء دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است؟
بله، برخی از آراء دیوان عدالت اداری قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عالی کشور است. این موضوع در قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مشخص شده است.
نتیجه گیری و سخن نهایی
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نقشی اساسی در حاکمیت قانون و صیانت از حقوق شهروندی در برابر اقدامات غیرقانونی دستگاههای اجرایی دارد. این قانون با تعریف دقیق صلاحیت ها، تشریح مراحل رسیدگی و تعیین انواع آراء، به تضمین عدالت و پاسخگویی دستگاه های اجرایی کمک شایانی می‌کند. آشنایی با مفاد این قانون برای شهروندان و کارشناسان حقوقی، به منظور استفاده صحیح از ظرفیت های دیوان عدالت اداری و احقاق حقوق قانونی، ضروری است.
بدون دیدگاه