عقد زن در عده

موضوع عقد زن در عده یکی از مهم ترین مواردی است ممکن است برای شما پیش بیاید. ما در این مطلب هرآنچه که به عقد زن در عده مربوط می شود بررسی می کنیم. اگر می خواهید از 1 مشاوره دریافت کنید می توانید با یک 1  در تهران وکیل صحبت کنید.

برخی از زنان بعد از اتمام و انحلال ازدواج برای مدتی نمی توانند ازدواج کنند که این مدت را وعده» می نامند. ماده (۱۱۵۰) قانون مدنی مقرر می دارد: «عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی تواند شوهر دیگر اختیار کند». زنی را که در عده است «معته» می نامند. ازدواج دائم یا موقت با زن معتده باطل است و از این جهت فرقی ندارد که عده مزبور عده طلاق رجعی یا بائن)، عده وفات، عده فسخ نکاح (در دائم و موقت)، عدة انقضای مدت یا بذل مدت (در موقت) باشد.

قانون گذار در ماده (۱۰۵۰) و (۱۰۵۱) احکام مربوط به ازدواج با زن شوهردار را عینا به ازدواج با زنی که در عده طلاق یا عده وفات است، تسری داده است. بنابراین طبق ماده (۱۰۵۰)، «هر کس … زنی را که در عده طلاق یا در عدۂ وفات است با علم به عده و حرمت نکاح برای خود عقد کند عقد باطل و آن زن مطلقا بر آن شخص حرام مؤبد میشود. همچنین طبق ماده (۱۰۵۱)، «حکم مذکور در ماده فوق [۱۰۵۰] در موردی نیز جاری است که عقد از روی جهل به تمام یا یکی از امور مذکوره فوق بوده و نزدیکی هم واقع شده باشد. در صورت جهل و عدم وقوع نزدیکی عقد باطل ولی حرمت ابدی حاصل نمی شود.

نکته مهمی که در این دو ماده مطرح شده این است که حکم ازدواج با زن  شوهردار تنها به زنی که در عده طلاق یا عدۂ وفات است تسری داده شده است و متذکر سایر موارد عده از قبیل عدة فسخ نکاح، عدة انقضای مدت یا عدة بذل مدت نشده است. در فقه ادعای اجماع شده است که حکم مزبور اختصاص به عده خاصی ندارد و شامل کلیه عده هاست. با توجه به اینکه قانون گذار در مقام بیان موانع نكاح بوده است و ذکری از سایر عده ها نکرده است، اصول حقوقی اقتضا دارد که حرمت ابدی تنها به این دو عده یعنی عده طلاق و وفات منحصر شود و نباید این حکم به سایر عدهها توسعه پیدا کند.

لعان یکی از موارد دیگر که به حرمت ابدی منجر می شود لعان است. «لعان» مصدر باب مفاعله و متضمن لعنت پرانی متقابل است. لعان مستلزم انجام تشریفاتی است که در صورت وقوع، آثار حقوقی را برای زن و مرد ایجاد می کند که یکی از آنها ایجاد حرمت ابدی بین آن دو است. به این جهت در ماده (۱۰۵۲) قانون مدنی چنین مقرر شده است: « تفریقی که با لعان حاصل می شود موجب حرمت ابدی است».

العان در دو موقعیت مطرح می شود. در موقعیت اول مردی به زن خود اتهام می زند که مشاهده کرده است آن زن زنا می دهد. در اینجا مرد باید ثابت کند که زن زنا داده است یا به دلیل ایراد افتراء «حد قذف» می خورد. برای خروج از این مخمصه، به مرد اجازه داده شده که تقاضای لعان کند. مراسم لعان در صورتی امکان پذیر است که زوجین توانایی تکلم داشته باشند، ازدواج آنها دائمی بوده و مرد با زن نزدیکی داشته است. با تحقق این شرایط، زن و مرد نزد قاضی حاضر می شوند و تشریفات لعان آغاز می گردد.

انعقاد عقد در حال احرام

احرام یکی از مراسم مذهبی است که در زمان حج انجام می شود. احرام مستلزم پوشیدن لباس احرام، نیت و خواندن اذکار خاصی است. افرادی که در احرام هستند از جهت مذهبی از برخی تمتعات و رفتارها ممنوع می شوند که از جمله آنها تمتعات جنسی است. در زمان احرام، انعقاد عقد نکاح دائم یا موقت ممنوع است چه مرد با زن یا هر دو در احرام باشند.

علاوه بر حرمت ازدواج در زمان احرام، ازدواج مزبور نیز باطل است. حال اگر مرد یا زنی که در احرام است از حرمت نکاح در حال احرام اطلاع نداشته باشد و عقد نکاح را منعقد کند، در این صورت عقد باطل ولی حرمت ابدی ایجاد نمی شود حتی اگر متعاقبا بين آنها نزدیکی هم واقع شده باشد.

اما اگر مرد یا زن مخرم از حرمت نکاح در حال احرام اطلاع داشته باشد و با این حال عقد را منعقد کند، بین مرد و زن حرمت ابدی ایجاد می شود حتی اگر نزدیکی بین آنها واقع نشده باشد. ماده (۱۰۵۳) قانون مدنی در این خصوص مقرر می دارد: «عقد در حال احرام باطل است و با علم به حرمت موجب حرمت ابدی است. این ماده دلالت دارد که مرد یا زنی که در احرام است نسبت به حرمت ازدواج آگاهی دارد و با این حال عقد را منعقد می کند، فارغ از اینکه طرف دیگر در احرام هست یا نه و فارغ از اینکه طرف دیگر به حرمت نکاح اطلاع داشته یا نه.

لازم به ذکر است امکان صحبت با 1 برای همه مردم سراسر کشور فراهم شده است.

جدول خلاصه: عقد زن در عده

پرسش و پاسخ متداول

سوال: آیا زن در دوران عده می‌تواند ازدواج کند؟

خیر، عقد زن در دوران عده باطل است و پس از اتمام عده، زن می‌تواند ازدواج کند.

سوال: مدت عده وفات چقدر است؟

مدت عده وفات برای زن، چهار ماه و ده روز است.

سوال: تفاوت عده طلاق و عده فسخ نکاح چیست؟

تفاوت اصلی در دلیل پایان یافتن نکاح است، اما از نظر مدت زمان عده، معمولاً مشابه هستند و شامل سه طهر می باشد.

سوال: اگر نکاح باطل باشد، زن چه وضعیتی دارد؟

در صورت بطلان نکاح، زن نیازی به گذراندن عده ندارد و می‌تواند بلافاصله ازدواج کند.

نتیجه گیری و سخن نهایی

عقد زن در عده، موضوعی مهم در فقه اسلامی است که با توجه به شرایط مختلف مانند نوع پایان یافتن نکاح (طلاق، وفات، فسخ) مدت زمان متفاوتی دارد. آگاهی از قوانین مربوط به عده و شرایط ازدواج مجدد پس از آن، برای جلوگیری از مشکلات قانونی و شرعی ضروری است. مشاوره با متخصصین حقوقی و شرعی در این زمینه توصیه می‌شود.