صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه

در این مطلب به موضوع صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه اشاره شده است. شما می توانید در صورت نیاز به مشاوره حقوقی رایگان از طریق راههای ارتباطی با ما در تماس باشید.

صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه

صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه به چه صورت است؟

صدور گواهی انحصار وراثت از شورای حل اختلاف یک حوزه قضائی اماره قضائی است که آخرین اقامتگاه متوفی در همین حوزه قضائی بوده و صلاحیت رسیدگی به دعوای تقسیم ترکه را دارد.

 شماره دادنامه: ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۸۱۰۰۲۸۱

خلاصه جریان پرونده

بانو (ت.الف.) در تاریخ ۹۰/۲/۳۰ دادخواستی به طرفیت ۱. (الف) ۲. (س) ۳. (ط. ۴. (ر) ۵. (ر.) ۶ (ر) همگی (الف.) به خواسته تقسیم ماترک مرحوم (م.الف.) (مورث طرفین پرونده به دادگاه عمومی کوثر تقدیم و اعلام داشته:

صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه

مورث طرفین در تاریخ ۷۴/۳/۱۳ مرحوم شده و به موجب گواهی انحصار وراثت پیوست از آن مرحوم ۵ فرزند دختر و ۲ پسر باقی مانده است آن مرحوم اموال غیرمنقولی داشته که خواندگان متصرف شده و حاضر به تقسیم اموال نمی باشند او به موجب دادخواستی تقاضای رسیدگی و صدور رأی دارد. ابتدا پرونده به شورای حل اختلاف گنجگاه ارجاع شده ولی طرفین به سازش نرسیده اند. پرونده به شعبه اول دادگاه عمومی کوثر اعاده گردیده است. دادگاه مرجوع عليه با استناد به اینکه طبق ماده ۱۶۳ قانون امور حسبی دعوی راجع به ترکه در دادگاه آخرین اقامتگاه متوفی رسیدگی می شود و طبق گواهی آخرین اقامتگاه متوفی در کرج بوده (البته مورث طرفین در تاریخ ۷۴/۳/۱۳ طبق گواهی انحصار وراثت در کرج فوت کرده است خود را صالح به رسیدگی ندانسته و به صلاحیت دادگاههای عمومی کرج قرار عدم صلاحیت صادر کرده است (دادنامه شماره ۹۱۰۰۲۷۲-۹۱/۳/۳۱) پرونده به شعبه ۱۶ دادگاه عمومی کرج ارجاع گردیده و آن دادگاه نیز به موجب دادنامه شماره

صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه

۹۱۰۰۴۲۸-۹۱/۴/۳۱ و با این استدلال که محل فوق، اقامتگاه محسوب نمی شود و علاوه بر اینکه همه خواندگان (طبق دادخواست) در شهرستان کوثر اردبیل (روستای ابلی علیا) مقیم هستند و اموال متوفی نیز در آنجا قرار دارد، صلاحیت آن دادگاه ارا نپذیرفته و به شایستگی دادگاه عمومی کوثر قرار عدم صلاحیت صادر و پرونده را به این مرجع (دیوان عالی کشور به منظور حل اختلاف ارسال داشته است. پرونده پس از ثبت دبیرخانه به این شعبه محول گردیده، محتویات پرونده مطالعه و بررسی گردید.

صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه

گزارش حاضر تنظیم و قرارهای صادر شده به هنگام شور قرائت خواهد شد. هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای رضا وصالی محمود عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای نوروزی دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر تشخیص صلاحیت دادگاه عمومی کوثر مبنی بر دادنامه شماره ۹۱۰۰۲۷۲-۹۱/۳/۳۱ شعبه ۱۶ دادگاه عمومی کرج مشاوره نموده، چنین رأی میدهد:

لازم به ذکر است در صورتی که در شمال تهران، غرب تهران، شرق تهران یا کرج هستید و به مشاوره حقوقی انحصار وراثت نیاز دارید، می توانید با بهترین 1 دفتر حقوقی تهران وکیل در ارتباط باشید؛ همچنین، برای مشاوره حقوقی در رابطه با 1 می توانید با 1 این دفتر حقوقی ، از طریق راه های ارتباطی در تماس باشید.

صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه

رای شعبه ۲۱ دیوان عالی کشور درباره صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه:

به موجب ماده ۱۶۳ قانون امور حسبی «امور راجع به ترکه با دادگاهی است که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران در حوزه آن دادگاه بود….» و همچنین برابر ماده ۲ قانون تصدیق انحصار وراثت «در صورتی که وراث متوفی یا سایر اشخاص ذی نفع بخواهند تصدیق انحصار وراثت تحصیل کنند، باید تقاضای کتبی به یکی از محاکم صلح محل اقامت دائمی متوفی … تقدیم کنند…» از آنجا که گواهی انحصار وراثت شماره ۹۰/۶/۳-۹۰۰۰۰۷۴ در خصوص مرحوم (م.الف.) از شورای حل اختلاف شهرستان کوثر صادر گردیده، این امر قرینه و اماره قضائی بر وجود آخرین اقامتگاه قانونی متوفی در حوزه قضائی شهرستان کوثر است؛ و صرف تصریح به محل «فوت» در کرج نمی تواند مبنای قانونی بر تعیین اقامتگاه باشد، به خصوص که موضوع تقسیم ترکه نیز اموال غیرمنقولی است که در حوزه دادگاه عمومی کوثر قرار دارد و آدرس طرفین دعوا هم در همان حوزه اعلام گردیده است.

صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه

بنا به مراتب مذکور، دادنامه شماره ۹۱/۴/۳۱-۹۱۰۰۴۲۸ شعبه ۱۶ دادگاه عمومی کرج از حیث نتیجه صریح بوده و تأیید نمی شود؛ و با استناد به تبصره ذیل ماده ۲۷ قانون آیین دادرسی مدنی با اعلام صلاحیت رسیدگی شعبه اول دادگاه عمومی کوثر و نقض قرار عدم صلاحیت شماره ۹۱۰۰۲۷۲-۹۱/۳/۳۱ ، پرونده را جهت رسیدگی مطابق موازین قانونی و صدور رأی مقتضی به شعبه اول دادگاه عمومی کوثر ارجاع می شود.

رئیس شعبه ۲۱ دیوان عالی کشور – مستشار شعبه

جدول خلاصه: صلاحیت شورای حل اختلاف به صدور گواهی انحصار وراثت و دعوای تقسیم ترکه

پرسش و پاسخ متداول

سوال: آیا شورای حل اختلاف می‌تواند در تمام دعاوی تقسیم ترکه صلاحیت داشته باشد؟

خیر، صلاحیت شورای حل اختلاف در دعاوی تقسیم ترکه محدود به مواردی است که ارزش ترکه از حد تعیین‌شده توسط قانون کمتر باشد و کلیه ورثه با طرح دعوا در این شورا موافقت کنند.

سوال: چه مدارکی برای درخواست صدور گواهی انحصار وراثت در شورای حل اختلاف لازم است؟

مدارک مورد نیاز برای درخواست صدور گواهی انحصار وراثت در شورای حل اختلاف شامل شناسنامه و کارت ملی متقاضی، گواهی فوت متوفی، سند مالکیت اموال متوفی و سایر مدارک مرتبط با هویت وراث و سهم الارث آنهاست. این مدارک ممکن است بسته به قوانین محلی کمی متفاوت باشد.

سوال: اگر در مورد تقسیم ترکه در شورای حل اختلاف به توافق نرسیم چه باید کرد؟

در صورت عدم توافق، رأی شورای حل اختلاف قابل اعتراض در دادگاه صالح خواهد بود. دادگاه به عنوان مرجع بالاتر به اختلاف رسیدگی خواهد کرد.

سوال: مزیت استفاده از شورای حل اختلاف برای صدور گواهی انحصار وراثت و تقسیم ترکه چیست؟

استفاده از شورای حل اختلاف در این موارد باعث کاهش هزینه ها، تسریع در روند رسیدگی و حل و فصل اختلافات به صورت صلح آمیز می شود. این امر خصوصا برای دعاوی با ارزش پایین تر مناسب است.

نتیجه گیری و سخن نهایی

شورای حل اختلاف نقش مهمی در تسریع و تسهیل فرآیند صدور گواهی انحصار وراثت و حل و فصل دعاوی تقسیم ترکه با ارزش پایین و توافقی بین ورثه دارد. با توجه به مزایای آن از جمله هزینه کمتر و سرعت بیشتر، استفاده از این نهاد برای حل اختلافات ملکی و وراثتی امری بسیار سودمند است. با این حال، محدودیت های قانونی مربوط به ارزش ترکه و ضرورت توافق ورثه باید همواره مد نظر قرار گیرد. در صورت عدم توافق یا ارزش بالای ترکه، دادگاه صالح به عنوان مرجع قانونی رسیدگی به این دعاوی خواهد بود.