چکیده :خسارات ناشی از تصمیمات قضایی، در صورتی قابل مطالبه است که 1ـ مستقیماً بر اثر تقصیر یا اشتباه قاضی وارد می‌شود و 2ـ قبلاً در دادگاه عالی انتظامی قضات به تقصیر قاضی رسیدگی شده و حکم به محکومیت وی صادر شده باشد.
رای بدوی : در خصوص دادخواست ح.م. به وکالت از م.خ. فرزند م. به طرفیت خواندگان 1ـ ح.ف. 2ـ ج.الف. 3ـ م.ک. 4ـ م.الف. 5ـ م.ر. به خواسته صدور حکم مبنی بر الزام و محکومیت خواندگان به پرداخت مبلغ 130.000.000 ریال به انضمام خسارات تأخیر تأدیه و هزینه دادرسی به شرح دادخواست تقدیمی و اظهارات 1 خواهان در جلسات دادگاه مبنی بر اینکه « خواهان دادخواستی به طرفیت خانم س.ع. در شعبه 19 دادگاه عمومی تهران مبنی بر مطالبه یک فقره 1 به مبلغ بیست و پنج میلیون تومان با احتساب خسارات قانونی مطرح می‌نماید که پس از رسیدگی رأی به محکومیت خوانده صادر می‌گردد و حکم مذکور عیناً در شعبه ششم دادگاه تجدیدنظر استان تهران تأیید می‌گردد.
پس از صدور اجراییه و بازداشت خوانده به درخواست خوانده در شعبه چهارم تشخیص پرونده مجدداً مورد بررسی قرار گرفته و آرای صادره نقض می‌گردند و دعوای خواهان مردود اعلام می‌گردد و قبل از رسیدگی ماهوی چون خوانده در بازداشت بوده با قرار توقف اجرای حکم خوانده بدون أخذ هیچ‌گونه تأمین و وثیقه آزاد می‌گردد و سپس حکم مذکور از سوی خواهان مورد اعتراض واقع شده و با اعاده دادرسی آن موافقت می‌گردد و به شعبه 25 دیوان‌عالی کشور ارجاع می‌شود و شعبه 25 دیوان‌عالی کشور حکم صادره از سوی شعبه چهارم تشخیص را نقض و آرای صادره بدوی و تجدیدنظر را تأیید می‌نماید. حالیه به سبب اینکه خوانده بدوی بدون أخذ هیچ‌گونه وثیقه و تضمین با رأی شعبه چهارم تشخیص آزاد گردیده و مجهول‌المکان است و امکان اجرای احکام صادره له خواهان وجود ندارد لذا بر اساس ماده 171 قانون اساسی از آنجایی‌که خواهان متحمل ضرر و زیان و خسارت در اثر اقدام اعضای محترم شعبه چهار تشخیص گردیده است تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر جبران و رفع ضرر و زیان وارده را دارد » .
دادگاه با توجه به محتویات پرونده و مدافعات خواندگان طی لوایح ارسالی، نظر به اینکه اولاً ـ خساراتی مطابق ماده 171 قانون اساسی قابل مطالبه است که مستقیماً بر اثر تقصیر یا اشتباه قاضی به کسی وارد می‌شود ( از قبیل: حبس، شلاق، جزای نقدی و … ) و ثانیاً ـ در زمانی خسارت قابل مطالبه است که قبلاً در دادگاه انتظامی قضات به تقصیر قاضی رسیدگی شده و حکم به محکومیت وی صادر شده باشد (نظریه مشورتی شماره 4637/7 مورخ 1/8/1378) ، در صورتیکه اولاً ـ اقدامات خواندگان مطابق مقررات بوده ( مطابق ذیل ماده 28 آیین‌نامه اصلاحی قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب ) و ثانیاً ـ خواهان دلیل و مدرکی که تقصیر خواندگان را و محکومیت انتظامی آنان را ثابت نماید ارائه نداده است بنابراین دعوای خواهان را غیر ثابت تشخیص داده حکم بر بطلان آن صادر و اعلام می‌نماید. رأی صادره ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران است.
برای دریافت 1 توسط 1 به صفحه فوق مراجعه نمایید یا با کارشناسان 1 ما در ارتباط باشید.
جدول خلاصه: خسارات ناشی از تصمیمات قضایی
| نوع خسارت | شرح | مثال |
|---|---|---|
| خسارت مالی | از دست رفتن دارایی، هزینه های قانونی، کاهش سود | محکومیت به پرداخت غرامت، هزینه های وکالت |
| خسارت معنوی | آسیب به شهرت، اضطراب، ناراحتی روانی | تخریب اعتبار تجاری، آسیب روحی ناشی از اتهامات بی اساس |
| خسارت جانی | مرگ، جراحت، ناتوانی جسمی | غرامت ناشی از تصادف رانندگی ناشی از تصمیمات قضایی غلط |
| خسارت فرصت | از دست رفتن فرصت های تجاری یا شغلی | از دست رفتن قرارداد به دلیل تاخیر در صدور حکم |
| خسارت به اعتبار | کاهش اعتبار شخصی یا تجاری | آسیب به اعتبار یک شرکت به دلیل حکم قضایی اشتباه |
پرسش و پاسخ متداول
سوال: آیا امکان جبران خسارات ناشی از تصمیمات قضایی غلط وجود دارد؟
بله، در برخی موارد و با توجه به قوانین و مقررات مربوطه، امکان درخواست تجدیدنظر و جبران خسارت ناشی از تصمیمات قضایی غلط وجود دارد. این امر مستلزم اثبات خطای قضایی و رابطه علیت بین خطا و خسارت وارده است.
سوال: چه مراجعی برای پیگیری خسارات ناشی از تصمیمات قضایی وجود دارد؟
مراجع ذیربط شامل دادگاه های بالاتر، دیوان عدالت اداری (در مورد دعاوی علیه ادارات دولتی) و مراجع قانونی دیگر می باشد. مسیر قانونی پیگیری به نوع خسارت و مرجع صادر کننده حکم بستگی دارد.
سوال: چه مدارکی برای اثبات خسارات ناشی از تصمیمات قضایی مورد نیاز است؟
مدارک لازم شامل اسناد و مدارک مربوط به خسارت (مانند فاکتور، رسید، گزارش پزشکی)، اسناد مربوط به حکم قضایی و هرگونه مدرکی که نشان دهنده رابطه علیت بین حکم و خسارت وارده باشد، می باشد. مشاوره با وکیل متخصص در این زمینه ضروری است.
سوال: چه زمانی می توان برای جبران خسارت ناشی از تصمیمات قضایی اقدام کرد؟
معمولا مهلت قانونی برای درخواست تجدیدنظر و یا پیگیری جبران خسارت وجود دارد که باید در چارچوب قوانین و مقررات مربوطه اقدام شود. مشاوره با وکیل برای تعیین مهلت قانونی ضروری است.
نتیجه گیری و سخن نهایی
تصمیمات قضایی نقشی اساسی در زندگی افراد و سازمانها دارند. هرگونه خطا در این تصمیمات میتواند منجر به خسارات مختلف مالی، معنوی و جانی شود. شناخت انواع این خسارات، روشهای پیگیری جبران آنها و همچنین مراجع صالح برای رسیدگی به این دعاوی از اهمیت بالایی برخوردار است. مشاوره با وکلای متخصص حقوقی در این زمینه برای حفاظت از حقوق افراد و سازمانها ضروری است. جبران خسارات ناشی از تصمیمات قضایی نادرست، ضمن تضمین عدالت، به اعتماد عمومی به سیستم قضایی نیز کمک شایانی میکند.
بدون دیدگاه