در این مطلب به موضوع حل مشکل قراردادها به کمک داوری اشاره شده است. شما می توانید در صورت نیاز به مشاوره حقوقی رایگان از طریق راههای ارتباطی با ما در تماس باشید .
حل مشکل قراردادها به کمک داوری
داوری در قراردادها به چه صورت می باشد؟
افراد در جامعه در امور مختلف از جمله اقتصادی و سیاسی نیازمند انعقاد قرارداد می‌باشند. انعقاد قرارداد موجب میشود که طرفین به فعل یا عدم فعل کاری مجبور شوند. بر طبق قانون آیین دادرسی مدنی طرفین قرارداد میتوانند برای حل اختلاف مربوط به قرارداد خود به یک شخصی که از نظر معلومات یا از نظر شهرت اعتماد بیشتری دارند مراجعه بکنند و دیگر از رفتن به مراجع قضایی صرف نظر بکنند. با انتخاب این روش حل اختلاف، داوری در قراردادها از کینه‌توزی‌ها کاسته میشود همچنین در نهایت معمولاً هر دو طرف قرارداد از نتیجه آن راضی می‌باشند.
گاهی اوقات بعد از انعقاد قرارداد، طرفین به صورت عمد یا غیر عمد از انجام تعهد خودداری می‌کنند یا به علل مختلف دیگری با یک دیگر به مشکل بر می‌خورند و برای حل اختلاف میتوانند به راههای مختلف تمسک جست. یکی از موارد شایع برای حل اختلاف مراجعه به دادگاه است. امروزه این روش حل اختلاف به دلیل کثرت پرونده بسیاری زمان طولانی را به خود اختصاص می‌دهد و همچنین طرفین متحمل هزینه می‌شوند.
غالباً همه اختلافات را می‌توانیم با روش داوری در قراردادها حل بکنیم ولی باید توجه داشت که موضوع مطروحه قابلیت حل اختلاف از طریق داوری داشته باشد چرا که بعضی موارد هستند قابل ارجاع به داوری در قراردادها نمی‌باشند که از جمله موارد ذیل می‌باشند:
دعاوی که عمومی باشند و توسط دادستان تحت عنوان جرم مطرح شده باشد.
در دعوی ورشکستگی به صورتی که دادستان یا هریک از طلبکاران از طرف تاجر متوقف اقامه دعوی کرده باشند.
دعوی‌هایی که در رابطه با اصل نکاح و طلاق و نسب باشد.
زمانی که یکی از طرفین قرارداد تبعه خارجی و طرف دیگر تبعه ایرانی باشد باید در نظر داشت پیش از وقوع اختلاف شخص ایرانی نمی‌تواند ملزم بشود در مواقعی که اختلافی ایجاد شد به داوری که تبعه شخص خارجی را دارد مراجعه بکند در غیر این حالت آن قرارداد باطل است.
در مواقعی که در رابطه با دعوی اموال عمومی بخواهیم به داوری ارجاع داده شود باید توسط هیات وزیران به تصویب برسد و همچنین به اطلاع مجلس برسد. در خصوص موردی که یکی از طرفین دعوی خارجی باشد یا در موردی که قانون موضوع ان دعوی را مهم بداند مجلس باید تصویب بکند.
موافقت نامه داوری می‌تواند به شکل یک قرارداد مستقل باشد یا در ضمن یک عقد شرط شود. این موافقتنامه می‌تواند به صورت عادی یا رسمی تنظیم شده است و به امضای طرفین می‌رسد. همچنین میتوان در جلسه دادرسی در یک صورت جلسه تنظیم شود یا حتی این توافق داوری می‌تواند به صورت شفاهی واقع شود ولی در این مورد شخص مدعی در شرایطی که طرف مقابل منکر چنین توافق‌نامه‌ای بشود باید آن را اثبات بکند.
ویژگی داوری چیست؟
مطابق ماده ۴۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی در رابطه با داوری در قراردادها بیان کرده است باید داور و موضوع داوری هم مشخص شود. اگر در قرارداد داور مشخص نشود موجب بطلان شرط داوری نیست.
طرفین قرارداد برای تنظیم موافقتنامه داوری باید شرایط ذیل را داشته باشد:
اهلیت طرفین در داوری در قرارداد ها
شرایط صحت معامله
مطابق ماده ۱۹۰ قانون مدنی طرفین قرارداد باید قصد و اختیار داشته باشد و جهت معامله مشروع باشد و مورد معامله باید معین باشد.
موضوع موافقتنامه باید قابلیت ارجاع به داوری در قراردادها را داشته باشد.
هر فردی را میتوان به عنوان یک داور مشخص کرد مگر قانون منع کرده باشد که از جمله موارد ذیل است:
افرادی که اهلیت قانونی ندارند.
توسط حکم قطعی دادگاه از داوری منع شده باشند.
تمامی قضات و کارمند‌های دادگاه‌ها.
افرادی که سن آنها کمتر از ۲۵ سال باشد.
افرادی که در دعوی ذی‌نفع باشد.
افرادی که سمت قیمومیت یا کفالت یا وکالت یکی از اصحاب دعوی را داشته باشند.
افرادی که خودشان یا همسر آنها وارث یکی از اصحاب دعوی باشد.
کارمندان دولتی در حوزه ماموریت شان.
طرفین قرارداد میتوانند قبل یا بعد از وقوع اختلاف داور خود را انتخاب بکنند. انتخاب داور میتوان به شخص ثالث یا به مرجع قضایی سپرد. یکی از طرفین میتوانند داور منتخب خود را از طریق اظهارنامه رسمی به طرف دیگر معامله معرفی بکند. در شرایطی که طرفین قرارداد، داوران خود را معین نکرده باشند یا در مورد آن تراضی نکرده باشند در این صورت دادگاه داور را تعیین می‌کند.
زمان داوری در قراردادها به گونه‌ای می‌باشد که رسیدگی و صدور رای آن سریع می‌باشد. از آن جا که مهم‌ترین مزیت داوری در قراردادها نسبت به رسیدگی در مراجع قضایی، سرعت آن است، مدت داوری باید مشخص باشد تا مراجعه به داوری، رسیدگی و صدور رای با تاخیر مواجه نشود. ابتدای زمان داوری در قراردادها از روزی می‌باشد که داور قبول موقعیت کرده است و تمامی اطلاعات از جمله موضوع اختلاف و مشخصات طرفین قرارداد به داور ابلاغ شده باشد. داور باید صلاحیت خود را احراز بکند.
در صورت نیاز به 1 می توانید در هر ساعت از شبانه روز با دفتر حقوقی تهران وکیل تماس حاصل فرمایید. همچنین می توانید به منظور دریافت 1 در ساعات غیر اداری از طریق راه های ارتباطی موجود در وب سایت اقدام فرمایید. همچنین می توانید در صورت نیاز نسبت به دریافت مشاوره حقوقی ار طریق واتساپ نیز اقدام فرمایید.
حل مشکل قراردادها به کمک داوری
بعد از انتخاب داور باید به داور مورد نظر حق الزحمه پرداخت کرد که قاعدتاً به عهده طرفین قرارداد می‌باشد مگر خلاف آن تصمیم بگیرند.
مواردی وجود دارد که داوری در قراردادها را زائل می‌کند:
طرفین قرارداد توافق بکند.
در صورتی که یکی از طرفین فوت بکند یا محجور بشود.
غیر ممکن بودن امر داوری.
طرف قرارداد تمایلی به انتخاب شخص معینی برای داوری ندارند.
در مدت داوری رای صادر نشود.
مدت داوری منقضی شود.
حکم به بطلان رای داوری صادر شود.
دعوی اصلی زائل شود.
نحوه انجام امور داوری در قراردادها به این گونه است که داوران، طرفین دعوی و وکلای آنها را دعوت می‌کند و با توجه به مورد‌های رسیدگی به موضوع جلسه تشکیل بدهند و در نهایت به اتفاق یا اکثریت آرا رای مورد نظر را صادر می‌کند. رای صادر شده بعد از ابلاغ به طرفین ظرف مدت ۲۰ روز قابل اعتراض است. در صورتی که به رای صادر شده اعتراضی به عمل نیاورند، رای قطعی میشود و میتوان از دادگاه صالح رسیدگی به اصل دعوا را درخواست بکند و برگه اجراییه صادر شود. ویژگی رای داوری در قراردادها به این صورت است که بعد از قطعیت لازم الاجرا میشود.
معنای شرط داوری
شرط داوری به این معنی است که طرفین قرارداد یک نفر را به عنوان داور تعیین می‌کنند تا در صورت بروز اختلاف ابتدا به ایشان مراجعه کنند تا مشکل به وجود آمده را حل و فصل کند و اگر داور نتوانست مشکل را حل کند، به دادگاه ارجاع داده میشود. طرفین قرارداد باید نظر داور مشخص شده را بپذیرند و در صورتی که نپذیرند برای آنها جریمه‌هایی در نظر گرفته میشود.
حل مشکل قراردادها به کمک داوری
ماده ۴۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی به شرح این مورد پرداخته است:
کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا دارند میتوانند با تراضی یک دیگر منازعه و اختلاف خود را خواه در دادگاه‌ها طرح شده یا نشده باشد و در صورت طرح در هر مرحله‌ای از رسیدگی باشد، به داوری یک یا چند نفر ارجاع دهند. در نتیجه میتوان گفت که اگر در قرارداد هم ارجاع به داور ذکر نشده باشد، دو طرف در صورت توافق میتوانند دعاوی حقوقی خود را به کمک داوری حل کنند.
جهت دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید از وکلای مجموعه تهران وکیل استفاده کنید. وکلای مجموعه تهران وکیل آماده‌ی خدمت‌رسانی به شما مشتریان عزیز و گرامی می‌باشند و هدف آنها جلب رضایت و اعتماد شماست و سعی دارند با به کارگیری دانش و تجربه خود، مطلوب‌ترین نتایج را برای پرونده‌ی شما حاصل کنند؛ پس با اطمنیان خاطر وکلای مجموعه تهران وکیل را انتخاب کنید.
جدول خلاصه: حل مشکل قراردادها به کمک داوری
| مزیت | معایب | موارد کاربرد |
|---|---|---|
| سرعت بیشتر نسبت به دادگاه | هزینه نسبتا بالا | اختلافات تجاری |
| هزینه کمتر نسبت به دادگاه (در برخی موارد) | عدم دسترسی به همه افراد | قراردادهای پیمانکاری |
| محرمانگی بیشتر | عدم تجدید نظرپذیری (در برخی موارد) | اختلافات بین المللی |
| انعطاف پذیری بیشتر در انتخاب داور | وابستگی به توافق طرفین | قراردادهای ساخت و ساز |
| تخصص داور در موضوع اختلاف | ممکن است احکام داوری قابل اجرا نباشند | قراردادهای فروش کالا |
پرسش و پاسخ متداول
سوال: داوری چیست و چگونه در حل مشکلات قراردادها به کار می‌رود؟
داوری فرایندی است که در آن دو یا چند طرف درگیر در یک اختلاف، به جای مراجعه به دادگاه، آن را به یک یا چند شخص بی‌طرف (داور) ارجاع می‌دهند. داور، پس از بررسی مدارک و شواهد، حکم قطعی و لازم‌الاجرا صادر می‌کند که جایگزین حکم دادگاه است. این روش، به ویژه در حل مشکلات قراردادها، به دلیل سرعت و هزینه کمتر نسبت به دادگاه، طرفداران زیادی دارد.
سوال: آیا همه قراردادها میتوانند از طریق داوری حل و فصل شوند؟
خیر. باید در قرارداد پیشبینی شده باشد که اختلافات احتمالی از طریق داوری حل و فصل شود. این موضوع به توافق طرفین قرارداد بستگی دارد. قراردادهایی که این بند را نداشته باشند، الزاماً نمیتوانند از طریق داوری حل شوند.
سوال: هزینه داوری چقدر است؟
هزینه داوری متغیر است و به عوامل مختلفی از جمله پیچیدگی پرونده، تعداد جلسات، و حق‌الزحمه داور بستگی دارد. معمولا هزینه داوری کمتر از هزینه دادرسی است، اما در برخی موارد ممکن است هزینه‌ها قابل توجه باشند.
سوال: چگونه میتوان یک داور مناسب برای حل اختلافات قراردادی انتخاب کرد؟
انتخاب داور در قرارداد مشخص میشود، یا در صورت عدم توافق، از طریق نهادهای داوری انجام میگیرد. بهتر است در قرارداد، روش انتخاب داور و مشخصات او را به طور دقیق بیان کنید. انتخاب داور متخصص در موضوع اختلاف، بسیار مهم است.
نتیجه گیری و سخن نهایی
استفاده از داوری برای حل مشکلات قراردادها، روشی کارآمد و موثر برای حل اختلافات تجاری و قراردادی است. سرعت، هزینه کمتر (در بسیاری از موارد)، محرمانگی و انعطاف پذیری از مزایای اصلی این روش محسوب می‌شوند. با این حال، پیشبینی مکانیزم داوری در قرارداد و انتخاب داور متخصص، از اهمیت بالایی برخوردار است تا این روش به بهترین نحو در حل اختلافات به کار رود. استفاده از کلمات کلیدی مرتبط مانند “حل اختلاف قرارداد”، “داوری تجاری”، “داوری بین المللی” و “حقوق قرارداد” می‌تواند به سئو بهتر این مطلب کمک کند.
بدون دیدگاه