در این مطلب به موضوع تفاوت دعاوی اعلام فسخ و اعلام بطلان عقد اشاره شده است. شما می توانید در صورت نیاز به مشاوره حقوقی رایگان از طریق راههای ارتباطی با ما در تماس باشید .
تفاوت دعاوی اعلام فسخ و اعلام بطلان عقد
تفاوت دعاوی اعلام فسخ و اعلام بطلان عقد چیست؟
ایجاد حق فسخ و اعمال آن مربوط به معاملات صحیح است و اعلام بطلان مربوط به معاملات فاسد بوده و هریک آثار متفاوتی دارند. بنابراین طرح دعوی اعلام بطلان به علت اعمال حق فسخ به لحاظ وجود عیب در مبیع فاقد وجاهت قانونی است.
شماره دادنامه:۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۰۳۰۸
تاریخ:۱۳۹۲/۳/۲۵
رای شعبه ۱۰۸ دادگاه عمومی (حقوقی) تهران درباره تفاوت دعاوی اعلام فسخ و اعلام بطلان عقد
در خصوص دعوی خانم (م.ق.) با وکالت آقای (ه.الف.) به طرفیت 1. خانم (پ.ش.) ۲ آقای ( الف.ر.)با وکالت آقای (م. ک.) به خواسته اعلام بی اعتباری و بطلان قرارداد مورخ ۱۹/۸/۸۶و شرط داوری ذیل آن می باشد، وکلای خواهان در تبیین خواسته توضیح داده اند ( موکل در تاریخ ۱۹/۸/۸۶ قراردادی را در خصوص تقسیم ارثیه و ماترک مرحوم الف.ر با خوانندگان منعقد می نماید طی آن در ازای تملک دو قطعه زمین واقع در دماوند کلیه سهم الارث خود از آقای (الف.ر.)را به خوانندگان واگذار می نماید با این حال پس از مراجعه به شهرداری دماوند و اخذ اسناد مربوطه به پلاک ثبتی ۲/۱۲۹۶متوجه می گردد که این پلاک ثبتی که سابقا به هنگام انعقاد قرارداد دارای۳۴۰/۷۵ مترمربع مساحت بوده است با اصلاح مواجه شده و مساحت آن به ۲۵۰ متر کاهش پیدا کرده است، لذا موکل پس از اطلاع از این مسئله مراتب فسخ و بی اعتباری قرارداد مورخ۱۹/۸/۸۶ را به علت حدوث عيب در حصه و سهم خود به خواندگان و داور منتخب اعلام می نماید، على هذا صدور حکم مبنی بر اعلام بطلان و بی اعتباری قرارداد مورخ۱۹/۸/۸۶ را استدعا مینماید)دادگاه پس از جری تشریفات قانونی و دعوت طرفین به دادرسی و استماع اظهارات و مدافعات وکلای طرفین به شرح لوایح و صورت مجلس دادگاه و بررسی محتویات اوراق پرونده و مستندات ابرازی و با مداقه در آن، نظر به اینکه اولا: هرگاه در معامله مقدار معین شرط نشده باشد؛ یعنی کل ثمن در مقابل كل مبیع قرار گیرد و در زمان تسلیم و یا تحویل اضافه یا نقیصه درآید بایع و مشتری هیچ کدام حق فسخ معامله را ندارد و نمی تواند نسبت به اضافه یا نقیصه به یکدیگر مراجعه نماید و در توافقنامه مورخ ۱۹/۸/۸ تنظیمی فی مابین طرفین، مساحت به عنوان وصف مورد معامله شرط نشده است بلکه شش دانگ پلاک ثبتی ۲/۱۲۹۶به عنوان عین خارجی و کل تجزیه ناپذیر موضوع قصد مشترک طرفین بوده است و مساحت آن به عنوان شرط صفت تراضی نشده در واقع مساحت نقشی تعیین کننده نداشته و به واقع شرط صفت نمی باشد و منصرف از ماده ۳۵۵ قانون مدنی است؛
تفاوت دعاوی اعلام فسخ و اعلام بطلان عقد
ثانيا: توافقنامه در مورخ ۱۹/۸/۸۶ في مابین طرفین تنظیم شده در مورخ۱۴/۱۱/۸۸ از داور درخواست شده که به موضوع اختلاف رسیدگی حکم خود را صادر نماید و داور نیز در موعد مقرر قبل از اتمام سه ماه در مورخ۲۱/۸/۸۷ مبادرت به صدور رأی نموده است در حالی که اعلام فسخ از سوی خواهان بعد از صدور رأی در تاریخ۴/۱۲/۸۸ به داور ابلاغ شده است، على هذا دادگاه بنا به مراتب فوق دعوی خواهان را غير وارد تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام میدارد. رأی صادره حضوری است ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد.
رئیس شعبه ۱۰۸ دادگاه عمومی (حقوقی) تهران – ملکی
در صورت نیاز به 1 می توانید در هر ساعت از شبانه روز با دفتر حقوقی تهران وکیل تماس حاصل فرمایید. همچنین می توانید به منظور دریافت 1 در ساعات غیر اداری از طریق راه های ارتباطی موجود در وب سایت اقدام فرمایید. همچنین می توانید در صورت نیاز نسبت به دریافت مشاوره حقوقی ار طریق واتساپ نیز اقدام فرمایید.
رأی شعبه 15 دادگاه تجدیدنظر استان تهران درباره تفاوت دعاوی اعلام فسخ و اعلام بطلان عقد
تجدیدنظرخواهی خانم (م.ق.) با وکالت آقای (ه.الف.) و خانم (ن.ن.)به طرفیت خانم (پ.ش.) و آقای (الف.ر.) با وکالت آقای (م. ک.) نسبت به دادنامه شماره ۲۳۹ مورخ ۱۹/۴/۹۱صادره از شعبه ۱۰۸ دادگاه عمومی تهران که متضمن عدم اجابت دعوی تجدیدنظرخواهانها به خواسته اعلام بطلان و بی اعتباری قرارداد۱۹/۸/۸۶ به علت وجود عیب در مبیع می باشد وارد نبوده و رأی به اعتبار نتیجه شایسته تأیید می باشد؛ زیرا ایجاد حق فسخ و اعمال آن مربوط به معاملات صحیح می باشد حال آنکه اعلام بطلان مربوط به معاملات فاسد بوده و هریک آثار متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند،
تفاوت دعاوی اعلام فسخ و اعلام بطلان عقد
فلذا طرح دعوی اعلام بطلان به علت وجود عیب در مبیع فاقد وجاهت قانونی می باشد و قطع نظر از استدلال دادگاه، رای به اعتبار و نتیجه صحيحا صادر گردیده است بارد تجدیدنظرخواهی مستندا به ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه معترض عنه را تأیید و استوار می نماید. این رأی قطعی است.
رئیس شعبه ۱۵ دادگاه تجدیدنظر استان تهران – مستشار دادگاه
جدول خلاصه: تفاوت دعاوی اعلام فسخ و اعلام بطلان عقد
ویژگی | اعلام فسخ عقد | اعلام بطلان عقد |
---|---|---|
ماهیت | عقد صحیح است اما به دلیل وجود حق فسخ، یک طرف میتواند آن را از بین ببرد. | عقد از ابتدا فاقد شرایط صحت بوده و باطل است. |
اثر | عقد از زمان فسخ، اثر حقوقی خود را از دست میدهد. | عقد از ابتدا فاقد اثر حقوقی بوده است. |
خواست طرفین | نیاز به اراده یک طرف (طرف دارای حق فسخ) دارد. | میتواند توسط هر یک از طرفین یا حتی شخص ثالث ذینفع مطرح شود. |
زمان طرح دعوی | باید در مهلت قانونی یا قراردادی تعیین شده طرح شود. | محدودیت زمانی خاص و دقیقی ندارد. |
اثبات | اثبات وجود حق فسخ و استفاده از آن بر عهده خواهان است. | اثبات عدم وجود شرایط صحت عقد بر عهده خواهان است. |
پرسش و پاسخ متداول
سوال: تفاوت اصلی بین دعوای اعلام فسخ و اعلام بطلان عقد چیست؟
تفاوت اصلی در ماهیت عقد است. در فسخ، عقد صحیح بوده اما به دلیل وجود حق فسخ، قابل ابطال است. در بطلان، عقد از ابتدا فاقد شرایط صحت بوده و باطل است.
سوال: آیا در هر دو دعوی، آثار حقوقی عقد از بین میرود؟
بله، در هر دو مورد آثار حقوقی عقد از بین میرود، اما با این تفاوت که در فسخ، این آثار از زمان فسخ از بین میرود، در حالی که در بطلان، عقد از ابتدا فاقد اثر حقوقی بوده است.
سوال: چه کسی میتواند دعوای اعلام بطلان عقد را مطرح کند؟
دعوای اعلام بطلان عقد میتواند توسط هر یک از طرفین قرارداد، یا حتی شخص ثالثی که از بطلان عقد متضرر شده است، مطرح شود.
سوال: آیا برای طرح دعوای اعلام فسخ محدودیت زمانی وجود دارد؟
بله، معمولا برای اعمال حق فسخ، مهلت قانونی یا قراردادی تعیین میشود و دعوی باید در این مهلت مطرح گردد. در صورت گذشت مهلت، حق فسخ از بین میرود.
سوال: چه مدارکی برای اثبات بطلان عقد لازم است؟
برای اثبات بطلان عقد، باید عدم وجود یکی از شرایط صحت عقد (مانند رضای طرفین، موضوع معین، مشروعیت و…) اثبات شود. این اثبات میتواند با ارائه اسناد، مدارک و شهادت شهود صورت گیرد.
نتیجه گیری و سخن نهایی
در نهایت، تشخیص تفاوت بین دعاوی اعلام فسخ و اعلام بطلان عقد، از اهمیت بالایی در حقوقی برخوردار است. درک صحیح این تفاوتها، برای وکلای دادگستری و طرفین قرارداد، جهت طرح دعوی مناسب و احقاق حقوق خود، ضروری است. این تفاوتها در ماهیت عقد، زمان اثرگذاری، و شرایط طرح دعوی نهفته است و شناخت دقیق آنها، منجر به تصمیمگیریهای حقوقی صحیح و کارآمد میشود. مطالعه بیشتر در این زمینه و رجوع به منابع حقوقی معتبر توصیه میشود.
بدون دیدگاه