در این مطلب به موضوع تعریف کارفرما در اداره کار اشاره شده است. شما می توانید در صورت نیاز به مشاوره حقوقی از طریق راههای ارتباطی با ما در تماس باشید.
{indxe}
تعریف کارفرما در اداره کار
مطالبی که در مبحث پیش برای تشخیص کارگر بیان شد، ما را از بحث مفصل درباره چگونگی تشخیص کارفرما بی نیاز می کند. زیرا، بررسی عوامل تشکیل دهنده رابطه میان آن دو در نهایت به این نتیجه می رسد که یا رابطه موجود مشمول عنوان کارگری و کارفرمایی است یا نیست. در صورت نخست، یک طرف رابطه کارگر و طرف دیگر کارفرما خواهد بود.
با این وصف، برخی نکات باید بیان و تشریح شود؛ از جمله رابطه کارفرما و کارگاه، کارفرما و مدیر کارگاه، تغییر کارفرما و تأثیر آن بر رابطه کار، و تشخیص کارفرمای اصلی در قراردادهای پیمانکاریی، که در زیر آنها را بررسی می کنیم.
تشخیص کارفرما
کارفرما کيست؟ ایجاد و اداره یک مؤسسه تولیدی یا خدماتی هم به سرمایه نیاز دارد و هم به وسایل و ابزار و مواد اولیه و هم به خدمات و کار افرادی که کالا تولید کرده یا خدماتی را عرضه کنند. کارفرما کسی است که سرمایه و وسایل کار را دارد، ولی برای تولید کالا یا ارائه خدمت، باید از نیروی کار افراد دیگری استفاده کند. از این روست که کارگران مزدبگیر را به خدمت می گیرد. بدین ترتیب، در کشورهای سرمایه داری و به طور کلی در نظامهایی که مالکیت خصوصی وسایل تولید جنبه قانونی دارد، هر فرد صاحب سرمایه ای می تواند با تأسیس یک مؤسسه تولیدی یا خدماتی به شکل کارفرما در آید. به گفته برخی از استادان حقوق کار، در اقتصاد سرمایه داری، در حالی که برای اشتغال به هر شغلی، شرکت در مسابقه ورودی، داشتن مدرک تحصیلی یا تجربه کاری لازم است، برای راه انداختن یک مؤسسه اقتصادی و کارفرما شدن، جز داشتن سرمایه، شرط دیگری وجود ندارد و عنوان آموزشی یا غیر آموزشی معینی لازم نیست. حتی در مورد وضع اخلاقی یا صلاحیت او از نظر حقوقی و قانونی، شرط ویژه ای در نظر گرفته نمی شود. اگر قصد 11 خود را دارید ابتدا با وکیل اداره کار مشورت کنید، سپس اقدام نمایید.
تعریف کارفرما در اداره کار
از آنچه گفته شد، نباید نتیجه گرفت که کارفرما به صاحب سرمایه در نظام سرمایه داری و مالکیت خصوصی منحصر است. از یک سو، در نظامهایی که مالکیت دولتی و عمومی (به عنوان اساس و مبنا یا در کنار بخش خصوصی) پذیرفته شده است، دولت یا ارگانهای دولتی ای که واحدهای تولیدی یا خدماتی را زیر پوشش خود دارند، کارفرما محسوب می شوند و از سوی دیگر، مؤسسه هایی که جنبه غیرانتفاعی دارند، نیز می توانند( در صورت استفاده از خدمات افراد مزدبگیر) کارفرما شمرده شوند.
رابطه کارفرما و کارگاه
از دیدگاه حقوقی، کارفرما شخصی است که طرف قرارداد کار یا رابطه کارگری و کارفرمایی است و بدین اعتبار، تعهدهایی را در برابر کارگر بر عهده می گیرد که سرمایه و دارایی او تضمینی برای اجرای این تعهدهاست. این شخص می تواند یک فرد باشد (به تعبیر قانون کار، شخص حقیقی) و می تواند یک شخص حقوقی باشد (در بیشتر موارد، یک شرکت بازرگانی). بدیهی است که می توان موردی را فرض کرد که رابطه کارگری و کارفرمایی موجود باشد، ولی کارگاهی وجود نداشته باشد (مانند آنکه فردی راننده ای را برای وسیله نقلیه شخصی خود استخدام کند). ولی، در بیشتر موارد، رابطه یاد شده با وجود کارگاه ملازمه دارد. بنابراین، لازم است که مفهوم کارگاه، هر چند به اختصار، بررسی شود.
در زمان ما باور کلی آن است که در حقوق کار هنگامی می توان از وجود کارگاه سخن گفت که سه عامل زیر با یکدیگر جمع باشند: کارکنان مزدبگیری که تحت نظارت و اداره رئیس کارگاه، فعالیت معینی را انجام دهند. به دیگر سخن، برای تحقق کارگاه، ترکیب و هماهنگی وسایل مختلف برای رسیدن به هدف خاصی ضرورت دارد. این وسایل عبارت اند از: تجمع و سازماندهی سرمایه، مواد اولیه، ابزار و ماشینها و نیروی کار. این مجموعه اموال و اشخاص، یک واحد اقتصادی، یک مرکز تصمیم گیری اقتصادی و در همان حال یک جامعه کوچک انسانی است. در این مجموعه، مسائل مربوط به چگونگی اداره آن مطرح می شود. از این روست که نسبت به ماهیت حقوقی کارگاه، اختلاف نظرهایی پدید آمده است.
از دیدگاه قانون کار ایران، «کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آنجا کار می کند…» (ماده ۴) و کارفرما «شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و حساب او … کار می کند…» (ماده ۳). می بینیم که قانون کار در تعریف کارگاه، تكیه خود را بیشتر بر« محل» قرار میدهد و به مجموعه عوامل اشاره ای نمی کند. آیا در این صورت می توان برای کارگاه شخصیتی مستقل از کارفرما قائل شد و اگر پاسخ منفی است، آیا کارگاه جزئی از دارایی شخصی کارفرما محسوب نمی شود؟ در زمان حکومت قانون کار سال ۱۳۳۷، تردیدی نبود که پاسخ پرسش نخست منفی و پاسخ پرسش دوم مثبت است و این وضع از لحاظ حفظ حقوق کارگران، در مواردی مشکل آفرین بود.
با تصویب قانون جدید کار، پرسشهای یاد شده دوباره مطرح می شود. اگر برای پاسخ دادن، به تعریف کارفرما و کارگاه (که در بالا نقل شد) بسنده کنیم، باز هم پاسخ پرسش نخست منفی و پاسخ پرسش دوم مثبت است؛ یعنی، با توجه به این دو تعریف، کارگاه تنها به محل انجام کار اطلاق می شود و شخصیتی جدای از کارفرما ندارد. ولی، با وجود ماده ۱۲ می توان در کلی بودن این نتیجه گیری تردید کرد. برابر ماده مزبور، «هر نوع تغییر حقوقی در وضع مالكیت کارگاه از قبیل فروش یا انتقال به هر شکل، تغییر نوع تولید، ادغام در مؤسسه دیگر، ملی شدن کارگاه، فوت مالک و امثال اینها، در رابطه قراردادی کارگرانی که قراردادشان قطعیت یافته است مؤثر نمی باشد و کارفرمای جدید، قائم مقام تعهدات و حقوق کارفرمای سابق خواهد بود». درباره این ماده هنگام بررسی آثار تغییر کارفرما توضیح داده خواهد شد (شماره ۷۱). جهت مشاوره بیشتر در خصوص 11 با شماره 09371135832 تماس حاصل فرمایید.
جدول خلاصه: تعریف کارفرما در اداره کار
| ویژگی | توضیح | ملاحظات |
|---|---|---|
| شخص حقیقی | فردی که به تنهایی کارفرما است. | مسئولیت کامل بر عهده شخص است. |
| شخص حقوقی | شرکت، دفتر حقوقی یا سازمانی که کارفرما محسوب می‌شود. | مسئولیت به صورت مشترک یا بر عهده نماینده قانونی است. |
| رابطه استخدامی | وجود قرارداد کتبی یا شفاهی بین کارفرما و کارگر. | شرایط کار، حقوق و مزایا در این قرارداد تعیین می‌شود. |
| وظایف کارفرما | پرداخت حقوق، تامین امنیت شغلی و رعایت قوانین کار. | عدم رعایت قوانین منجر به جریمه و پیگرد قانونی می‌شود. |
| تعریف قانونی | براساس قانون کار ایران تعیین می‌شود و شامل انواع مختلف کارفرمایان است. | مراجعه به قانون کار برای کسب اطلاعات دقیق ضروری است. |
پرسش و پاسخ متداول
سوال: چه کسانی در اداره کار به عنوان کارفرما شناخته میشوند؟
در اداره کار، هم اشخاص حقیقی (مانند یک پزشک که استخدام میکند) و هم اشخاص حقوقی (مانند شرکتها و سازمانها) میتوانند به عنوان کارفرما شناخته شوند. تعریف دقیق آن در قانون کار ایران آمده است.
سوال: آیا قرارداد کتبی برای اثبات رابطه کارفرما-کارگر الزامی است؟
در حالی که قرارداد کتبی برای اثبات رابطه کارفرما-کارگر مطلوب‌تر است، وجود قرارداد شفاهی نیز می‌تواند در برخی موارد به رسمیت شناخته شود. اما داشتن قرارداد کتبی شفافیت بیشتری را در تعیین حقوق و تکالیف طرفین ایجاد میکند.
سوال: وظایف اصلی یک کارفرما در اداره کار چیست؟
وظایف اصلی یک کارفرما شامل پرداخت به موقع حقوق و مزایا، تامین امنیت شغلی و محیط کار سالم، رعایت قوانین کار و تامین بیمه کارگران است. عدم انجام این وظایف می‌تواند عواقب حقوقی برای کارفرما داشته باشد.
سوال: در صورت اختلاف بین کارگر و کارفرما، چه مرجعی رسیدگی میکند؟
در صورت بروز اختلاف بین کارگر و کارفرما، میتوان به مراجع حل اختلاف اداره کار مراجعه کرد. این مراجع وظیفه رسیدگی به شکایات کارگران و صدور رای بر اساس قوانین کار را بر عهده دارند.
نتیجه گیری و سخن نهایی
شناخت دقیق تعریف کارفرما در اداره کار برای هر دو طرف رابطه کارگری، یعنی کارفرما و کارگر، بسیار مهم است. این تعریف در قانون کار ایران به طور کامل توضیح داده شده و شامل مسئولیت‌ها و وظایف قانونی کارفرما در قبال کارگران است. آگاهی از این حقوق و وظایف، می‌تواند در پیشگیری از اختلافات و تضمین رعایت حقوق هر دو طرف موثر باشد. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر، مراجعه به منابع قانونی و مشاوره با متخصصین حقوقی توصیه می‌شود.
1 دیدگاه
با عرض سلام.
پدر من در یک پاساژ ۴ طبقه مشتمل بر ۱۵۰ مغازه کار میکند.در سال ۹۰ هیات امنا پاساژ طی یک نامه با مضمون اینکه پدر مرا به شغل سرایداری منصوب کرده ایم به کلانتری برای استعلام طو پیشینه اعزام کرده اند.حالا که برای حق و حقوقش اقدام کرده ایم مشکل کارفرما داریم .اداره کار میگوید اشتغال ایشان کخ نگهبان هستند و نظافتچی مورد تایید هست ولی چون حق السعی ماهانه را مغازه به مغازه آن هم به دستور اعضا هیات امنا دریافت کرده است می‌گویند کارفرما همان ۱۵۰ نفر هست..در حالیکه صورتجلسه ای دال بر تفویض اختیار مالک پاساژ به هیات امنا در خصوص تعیین و جمع آوری حقوق نگهبان از مغازه ها و پرداخت به وی به صورت یکجا تایید و تاکید شده است..آیا کارفرما کسی نیست که به استخدام نگهبان از طرف اهالی ای که چند نفر را بعنوان هیات امنا انتخاب کرده اند؟؟شایان ذکر است نماینده محترم تامین اجتماعی اشتغال نگهبان را از سال ۹۰ تا کنون را تایید کرده است.