از تخصصی ترین و مهم ترین مراجع قضائی در کشور ، دیوان عدالت اداری می باشد که مرجع رسیدگی و صادر نمودن حکم در مورد اعتراض های مردم به تضییع حقوق آنان ، از سوی سازمان های دولتی و اداری، می باشد . همچنین دیوان عدالت اداری، به اعتراض های مردم به رای های کمیسیون بدوی و تجدیدنظر و هیات های حل اختلاف می پردازد و در مورد آنان رای صادر می کند. در دیوان ، برخلاف مراجع کیفری و حقوقی ، قانون آیین دادرسی و تشکیلات این سازمان ، مبنای امور سازمان مذکور است . یکی از حائز اهمیت ترین موارد این قانون ، ماده ۸۹ قانون این سازمان می باشد که به بررسی نمودن آراء متعارض ، در یک و یا حتی در چند شعبه می پردازد .
زمانی که در دیوان عدالت اداری در مورد یک موضوع واحد در چند شعبه ، آراء متقاضی صادر می گردد در این موارد ، به طور معمول موضوع به شعبه عمومی دیوان عدالت اداری ، ارسال می گردد و در آن شعبه مطرح می شود . و در مورد موضوعات آن در دیوان ، تصمیم گیری می شود و در نهایت ، حکمی صادر می گردد .
وکیل اعمال ماده ۸۹
نکته مهمی که وکیل اعمال ماده ۸۹ باید به آن اشاره کند ، این امر است که : چنانچه رئیس دیوان عدالت اداری مفاد آن دو رای صادر شده را ، معارض با یک دیگر تشخیص ندهد ، این موضوع در هیات عمومی مطرح نمی گردد . اما اگر رئیس دیوان عدالت اداری ، دو رای را که از شعبه واحد یا از شعب مختلف ، معارض تشخیص دهد ، حتما این موضوع در هیات عمومی مطرح می گردد . وکیل اعمال ماده ۸۹ ، باید این نکته را نیز ذکر کند که : هیات عمومی دیوان عدالت اداری ، تابع نظر رئیس دیوان نیست . و هیات عمومی می تواند برخلاف نظر رئیس دیوان عدالت اداری نیز ، تعارض را محرز تشخیص ندهد و در نهایت حکم به عدم تعارض میان آراء ، صادر نماید .
نکته دیگری که باید به آن توجه نمود ، این است که : علت صادر کردن حکم معارض ، نباید تغییر قانون باشد . چرا که اگر علت صادر شدن حکم معارض ، تغییر قانون باشد ، در این صورت دیگر آن دو رای با یک دیگر معارض تلقی نمی شوند .
در برخی موارد در خصوص موضوعی که دو رای متعارض اعلام می شود، رای وحدت رویه صادر می گردد، ولی بعد از گذشت مدتی ، شخص دیگری با ارائه دادن دو رای متعارض در خصوص آن موضوع که رای وحدت رویه صادر گردیده ، تقاضای صدور رای وحدت رویه کند که این امر در آن موضوع منتفی می باشد .
وکیل تضمینی دیوان عدالت اداری
مسئله بسیار مهمی که باید به آن توجه داشت، این امر است که تعارض بین آراء قطعی، ممکن است. بنابراین در مورد آراء غیر قطعی، به سبب آن که احتمال نقض و فسخ آنان در مراجع بالاتر است ، تعارض محقق نمی گردد . و تنها آرائی که به طور قطعی صادر شده اند ، به عنوان آراء متعارض قابل طرح می باشد .
وکیل تضمینی دیوان عدالت اداری ، در خصوص اعمال ماده ۸۹ باید به این موضوع نیز اشاره کند که : آراء قطعی که نسبت به آن ها اعلام اشتباه شده است و یا آراء قطعی که مورد اعاده دادرسی واقع شده اند ، یا نسبت به آن ها اعتراض خلاف قانون یا شرع مطرح گشته است ، اما منتهی به صادر شدن رای نشده هم ، قابل طرح کردن برای صدور رای وحدت رویه نمی باشند . به این علت که امکان دارد آراء مذکور ، در مرجع تحت رسیدگی نقض گردند . و در این موارد شایسته است که هیات عمومی ، رسیدگی نمودن به موضوع وحدت رویه را به تعویق اندازد تا ، تکلیف اعتراض به رای قطعی مشخص گردد . و چنانچه با صادر نمودن رای نهایی ، به طور کل موضوع تعارض منتفی شود ، حکم به عدم تعارض از هیات ، صادر خواهد شد .
وکلای تهران وکیل
وکلای مجرب تهران وکیل ، با چندین سال سابقه فعالیت در این زمینه و با کسب چندین پرونده موفق ، تخصصی ترین خدمات را به عموم افراد ، ارائه می دهند . مراجعه کنندگان گرامی می توانند طی نمودن تمامی مراحل پرونده شان را ، به وکلای متخصص تهران وکیل بسپارند ، تا در نهایت روند پرونده آنان به بهترین نحو ممکن طی شود .
جدول خلاصه: اعمال ماده ۸۹ در دیوان عدالت اداری
| موضوع | شرح | نکته کلیدی |
|---|---|---|
| ماده ۸۹ دیوان عدالت اداری | مادهای مربوط به رسیدگی به شکایات از آراء و تصمیمات ادارات و سازمانهای دولتی | مهمترین ابزار نظارت قضایی بر عملکرد دستگاههای اجرایی |
| شرایط اعمال ماده ۸۹ | وجود تصمیم یا رأی قطعی اداری، وجود زیان برای شاکی، عدم وجود راهکار قانونی دیگر | لزوم احراز شرایط قانونی برای طرح دعوا |
| مراحل رسیدگی | ثبت دادخواست، بررسی و تحقیق، صدور رأی | رعایت تشریفات قانونی در دیوان عدالت اداری |
| آثار رأی دیوان | ابطال، اصلاح، یا تأیید رأی یا تصمیم مورد اعتراض | نفوذ و الزامآوری آراء دیوان |
| اهمیت ماده ۸۹ | حفظ حقوق شهروندی، ارتقای کارایی دستگاههای اجرایی، تضمین عدالت اداری | نقش کلیدی در پاسخگویی دستگاههای دولتی |
پرسش و پاسخ متداول
سوال: ماده ۸۹ دیوان عدالت اداری به چه مواردی رسیدگی می‌کند؟
ماده ۸۹ دیوان عدالت اداری به شکایات از آراء و تصمیمات قطعی ادارات و سازمانهای دولتی که موجب ضرر و زیان برای اشخاص شده و راهکار قانونی دیگری برای رفع آن وجود ندارد، رسیدگی می‌کند.
سوال: آیا برای طرح دعوا تحت ماده ۸۹ دیوان عدالت اداری، محدودیت زمانی وجود دارد؟
بله، مطابق قانون، محدودیت زمانی برای طرح دعوا در دیوان عدالت اداری وجود دارد. این مهلت بسته به نوع دعوا متفاوت است و بهتر است قبل از اقدام، از قوانین و مقررات مربوطه مطلع شوید.
سوال: آیا رأی دیوان عدالت اداری در خصوص ماده ۸۹ قابل اعتراض است؟
بله، آراء دیوان عدالت اداری قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور است، اما با رعایت شرایط و ضوابط قانونی.
سوال: چه مدارکی برای طرح دعوا بر اساس ماده ۸۹ دیوان عدالت اداری لازم است؟
ارائه دادخواست، کپی مصدق شناسنامه و کارت ملی، کپی مصدق رأی یا تصمیم مورد اعتراض، و دلایل و مستندات مربوط به ضرر و زیان وارده از جمله مدارک ضروری برای طرح دعوا است.
نتیجه گیری و سخن نهایی
ماده ۸۹ دیوان عدالت اداری نقش مهمی در تضمین حقوق شهروندی و نظارت بر عملکرد دستگاههای اجرایی ایفا می‌کند. شناخت دقیق شرایط و مراحل اعمال این ماده برای شهروندان و مراجعین به دیوان عدالت اداری، در احقاق حقوق آنها بسیار حائز اهمیت است. با توجه به پیچیدگی‌های قانونی، مشورت با وکیل متخصص در این زمینه، می‌تواند در موفقیت آمیز بودن پرونده نقش بسزایی داشته باشد. این مقاله به صورت مختصر به تشریح برخی از جنبه‌های مهم ماده ۸۹ در دیوان عدالت اداری پرداخته و هدف آن، آشنایی اولیه با این ماده قانونی مهم است.
بدون دیدگاه